Leestijd voor kinderen: 6 min
Dikwijls zie je, wanneer je na een onweer langs een akker loopt waar boekweit groeit, dat het helemaal zwart is geschroeid alsof er een vuurgloed overheen gegaan is, en de boer zegt: „Dat komt van de bliksem!“ Jawel, maar waarom? Ik ga nu vertellen wat een mus mij heeft gezegd, en de mus heeft het weer van een oude wilg gehoord die aan een boekweitakker stond. Waar hij nu nog staat. Het is zo’n eerwaardige, grote wilg, maar gerimpeld en oud. Er loopt een scheur dwars door hem heen en in die spleet groeien gras en bramen! De boom helt over en de takken hangen helemaal tot op de grond, alsof ze groene, lange haren waren.
Op alle velden in de omtrek groeiden koren, rogge, gerst en haver. Die fijne haver die als ze rijp is eruitziet als een heleboel gele kanarievogeltjes op een tak. En het koren stond zo prachtig, hoe zwaarder het was hoe dieper het boog in vrome deemoed.
Maar er was ook een akker met boekweit en die akker lag vlak naast de oude wilg; het boekweit boog helemaal niet als het andere koren, het stak trots en stijf zijn kop in de lucht.
„Ik ben wel zo rijk als de korenaren,“ zei het boekweit, „ik ben bovendien heel wat mooier: mijn bloemen zijn zo mooi als appelbloesems, het is een lust naar me te kijken; ken jij iets mooiers dan ons, oude wilg?“
En de wilg knikte met zijn hoofd, alsof hij wilde zeggen: „Ja, dat doe ik zeker!“ Maar het boekweit zwol van hoogmoed en zei: „Die domme boom, die is zo oud dat er gras uit zijn buik groeit!“
Nu kwam er een verschrikkelijk onweer opzetten; alle bloemen op het veld vouwden hun blaadjes toe of bogen hun kopje, terwijl de storm over ze heen streek; maar het boekweit bleef trots rechtop staan.
„Buig je hoofd als wij!“ zeiden de bloemen.
„Dat hoef ik niet te doen!“ zei het boekweit;
„Buig je hoofd als wij!“ riep het koren, „daar komt de stormengel aanvliegen; hij heeft vleugels die van de wolken tot op de aarde reiken, hij houwt je middendoor, vóór je hem om genade kunt smeken!“
„Ja, maar ik wil niet buigen!“ zei het boekweit.
„Sluit je bloemen en sluit je bladeren!“ zei de oude wilg. „Kijk niet naar de bliksem wanneer de wolk splijt, zelfs mensen durven dat niet. Want als het bliksemt kan men in Gods hemel binnen kijken en dat gezicht kan zelfs mensen blind maken; wat zou er dan wel niet met ons, planten, gebeuren als we dat waagden, wij, die zoveel minder zijn.“
„Zoveel minder!“ zei het boekweit, „nu zal ik juist in Gods hemel binnen kijken!“ En dat deed het dan ook in trots en overmoed. Het was alsof de hele wereld in één vuurgloed stond, zó bliksemde het.
Toen het onweer voorbij was stonden de bloemen en het koren in de stille, zuivere lucht, verfrist van de regen, maar het boekweit was door de bliksem pikzwart geschroeid, het was nu een dood onbruikbaar gewas op het veld.
En de oude wilg bewoog zijn takken in de wind en er vielen grote waterdruppels van de groene bladeren, alsof de boom huilde, en de mussen vroegen: „Waarom huil je? Het is hier zo heerlijk, kijk hoe de zon schijnt, hoe de wolken drijven, ruik je de geur van bloemen en struiken niet? Waarom huil je, oude wilg?“
En de wilg vertelde van de trots van het boekweit, van zijn overmoed en zijn straf, die altijd de zonde volgt.
Ik, die de geschiedenis vertel, heb het van de mussen gehoord! Zij vertelden het mij op een avond toen ik ze om een sprookje vroeg.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Achtergronden
Interpretaties
Tekstanalyse
Dit verhaal van Hans Christian Andersen, getiteld „Boekweit,“ is een klassieke fabel die waarschuwingen bevat tegen arrogantie en hoogmoed. Het is ingebed in een context waarin de natuur elementen van karakter en moraal weerspiegelt. Het boekweit, met zijn vastberaden weigering om te buigen voor de storm, symboliseert trots en koppigheid. In zijn weigering om nederig te zijn, zelfs te midden van een naderend gevaar, eindigt het met vernietiging. De andere gewassen en de wilg, die hun hoofd buigen voor de storm, verbeelden de deugden van nederigheid en wijsheid.
De oude wilg fungeert als een wijze, vertellende figuur in het verhaal, die de lezer en de andere planten leert over de gevolgen van te trots zijn. De waarschuwing van de wilg om niet direct naar de bliksem te kijken accentueert hoe belangrijk het is om grenzen te kennen en te accepteren.
Het gebruik van natuurelementen om menselijke eigenschappen en lessen te reflecteren, is typerend voor veel van Andersens sprookjes. Door zijn eenvoudige maar krachtige verhalende stijl brengt Andersen een moraal over dat nederigheid en respect voor de krachten om ons heen belangrijk zijn, om uiteindelijk rampen te vermijden. Het verhaal eindigt in een melancholische toon met de wilg die rouwt om de verloren trots van het boekweit, wat benadrukt hoe persoonlijke zwakheden trieste gevolgen kunnen hebben.
Hans Christian Andersen’s sprookje ‚Boekweit‘ bevat een belangrijke moraal over de gevaren van hoogmoed en trots, en de waarde van nederigheid. In het verhaal groeien verschillende gewassen op de velden, waaronder boekweit, dat trots zijn kop opstak in tegenstelling tot de andere gewassen die in nederigheid buigen. Wanneer een storm opsteekt, worden de andere planten gewaarschuwd om hun kopjes te buigen voor de aankomende stormengel en de bliksem. Toch besluit het boekweit om uit trots rechtop te blijven en zelfs naar de hemel te kijken, wat resulteert in zijn ondergang wanneer het door de bliksem wordt getroffen.
De les van het verhaal is dat overmatige trots en het niet luisteren naar waarschuwingen kan leiden tot zelfvernietiging, terwijl nederigheid en respect voor hogere krachten kunnen helpen om veiligere en betere keuzes te maken. Andersen gebruikt hierbij de elementen van de natuur en personificatie om deze boodschap over te brengen. Door de dialoog tussen de planten en de oude wilg wordt het thema van gehoorzaamheid en respect voor krachten groter dan jezelf op een poëtische manier geïllustreerd.
De wilg, een teken van wijsheid en ervaring, fungeert als een stem van rede, terwijl het boekweit symbool staat voor arrogantie en overmoed. De personificatie van de wilg en de andere gewassen helpt kinderen, de oorspronkelijke doelgroep van Andersen, de morele boodschap op een eenvoudige en begrijpelijke manier te absorberen.
Het sprookje „Boekweit“ van Hans Christian Andersen biedt een rijke basis voor een linguïstische analyse.
Woordenschat en Stijl: Andersen gebruikt een rijke, gedetailleerde woordenschat om de natuur en de scenario’s in het verhaal te beschrijven. Woorden als „eerwaardige,“ „gerimpeld,“ en „hoogmoed“ voegen diepte en kleur toe aan zijn beschrijvingen. De personificatie van natuurverschijnselen, zoals de wilg die knikt en huilt of de storm die als een engel wordt beschreven, is kenmerkend voor sprookjes en versterkt de moralistische boodschap.
Morfologie: Er is gebruik van verschillende verbuigingen en vervoegingen die typerend zijn voor het Nederlands, zoals „geschroeid,“ „verfrist,“ en „gevraagd. “ Deze vervoegingen zijn belangrijk voor de tijdsaanduiding en aspect van de werkwoorden.
Zinsstructuur: Andersen gebruikt een gevarieerde zinslengte, van korte, krachtige uitspraken zoals „Ja, maar ik wil niet buigen!“ tot langere, beschrijvende zinnen. Dit zorgt voor een dynamische lezing en houdt de lezer geboeid. Er zijn verschillende voorbeelden van samengestelde zinnen, waarin Andersen oorzaak en gevolg verbindt, zoals in „Want als het bliksemt kan men in Gods hemel binnen kijken en dat gezicht kan zelfs mensen blind maken. “
Directe Rede: Het gebruik van directe rede, bijvoorbeeld in de dialogen tussen het boekweit en de wilg, geeft het verhaal levendigheid en betrokkenheid. Dit helpt ook om de verschillende personages, zoals het boekweit en de wilg, karakter te geven en hun standpunten duidelijk te maken.
Moraliteit en Symboliek: Het verhaal bevat een duidelijke moraal over de gevaren van trots en overmoed, gesymboliseerd door het boekweit dat niet wil buigen voor de storm. De natuur fungeert als een allegorie voor menselijke eigenschappen en gedragingen, een veelgebruikt thema in sprookjes om morele lessen over te brengen.
Interactie en Communicatie: De interacties tussen de natuurverschijnselen en de personificatie daarvan dienen om kinderen (en volwassenen) les te geven over bescheidenheid en nederigheid.
Vertelperspectief: Het verhaal wordt verteld vanuit een alwetende verteller, die ook input van de mussen gebruikt als narratieve techniek. Dit zorgt voor een florerende vertelling die traditie en orale geschiedenis benadrukt.
Cohesie en Coherentie: Cohesie wordt bereikt door herhaling van motieven zoals buigen en trots. De coherentie van de moraal is duidelijk door het narratieve verloop van het trotse en uiteindelijke falen van het boekweit.
Door een linguïstische lens onthult het sprookje de complexiteit van Andersens schrijfstijl en zijn vermogen om diepere betekenissen en waarden te communiceren via eenvoudige natuurbeelden en dialogen.
Informatie voor wetenschappelijke analyse
Kengeta | Waarde |
|---|---|
| Vertalingen | DE, EN, DA, ES, IT, NL |
| Leesbaarheidsindex door Björnsson | 30.2 |
| Flesch-Reading-Ease Index | 74.7 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 6.9 |
| Gunning Fog Index | 8.9 |
| Coleman–Liau Index | 8.9 |
| SMOG Index | 9 |
| Geautomatiseerde leesbaarheidsindex | 6.5 |
| Aantal karakters | 3.345 |
| Aantal letters | 2.586 |
| Aantal zinnen | 38 |
| Aantal woorden | 615 |
| Gemiddeld aantal woorden per zin | 16,18 |
| Woorden met meer dan 6 letters | 86 |
| Percentage lange woorden | 14% |
| Totaal lettergrepen | 841 |
| Gemiddeld aantal lettergrepen per woord | 1,37 |
| Woorden met drie lettergrepen | 38 |
| Percentage woorden met drie lettergrepen | 6.2% |
