Leestijd voor kinderen: 7 min
Vele, vele jaren geleden was er eens een land, waar de nacht altijd pikdonker was, en de hemel er als een zwarte doek overheen lag, want er ging nooit een maan op, en geen ster blonk er in de zwarte duisternis. Toen de wereld geschapen werd, was het nachtelijk licht er niet meer geweest. Uit dit land gingen er eens vier jonge mensen op een zwerftocht, en zo kwamen ze in een ander rijk, en daar stond ’s avonds, als de zon achter de bergen gezonken was, een lichtende kogel bovenop een eik, die overal een kring van helder, zacht licht uitstraalde. Men kon daar alles bij zien en goed onderscheiden al was het dan niet zó helder, als bij zonneschijn. De zwervers stonden stil, en vroegen aan een boer, wat dat voor een licht was. „Dat is de maan,“ antwoordde de boer, „onze schout heeft hem voor drie daalders gekocht en vastgemaakt op de eik. Hij moet er elke dag olie opgieten en hem schoon houden, zodat hij altijd helder brandt. Daarvoor krijgt hij van ons elke week een daalder.“
Toen de boer met zijn kar was weggereden, zei de één tegen de ander: „Die lamp zouden wij ook best kunnen gebruiken, want we hebben thuis een eik, die net zo groot is, en daar kunnen we haar aan hangen. Wat een heerlijkheid om ’s nachts niet meer in ‚t duister rond te hoeven tasten!“ – „Weet je wat?“ zei de tweede, „we zullen kar en paard halen en die maan weghalen. Dan kunnen ze hier een nieuwe kopen.“ – „Ik kan best klimmen,“ zei de derde, „ik zal haar wel naar beneden halen.“ De vierde kwam met paard en wagen aan, de derde klom de boom in, boorde een gat in de „maan“ trok er een touw door en liet haar naar beneden. Toen de glanzende bol op de kar lag, legden ze er een doek over heen, zodat niemand de roof zou merken. Ze brachten haar met succes naar hun eigen land en zetten haar vast op een hoge eik. Iedereen was blij, dat de nieuwe lamp licht uitstraalde over alle velden, en kamers en hokjes zelfs verlichtte. De dwergen kwamen uit de rotsspleten te voorschijn, en de kleine kaboutertjes dansten in hun rode pakjes een reidans op de weiden. Het viertal goot olie in de maan, hield de pit schoon en kreeg elke week hun daalder.
Maar langzamerhand werden ze oude grijsaards, en toen de één ziek werd en zijn dood voelde naderen, gelastte hij dat een kwart van de maan als zijn eigendom mee zou gaan in zijn graf. Toen hij dan ook gestorven was, klom de schout de boom in, sneed met de heggeschaar er een kwart stuk af, en dat werd in de kist bij hem gelegd. Het licht van de maan werd minder, maar toch nog niet hinderlijk. Toen de tweede stierf, werd hem het tweede kwart meegegeven in het graf en weer werd het licht minder. Nog zwakker werd het na de dood van de derde man, die ook zijn eigen aandeel meenam, en toen de vierde in ‚t graf kwam, kwam de oude duisternis weer terug. Als de mensen ’s avonds zonder lantaarn uitgingen, stootten ze hun hoofden tegen elkaar.
Maar nu waren alle delen van de maan in de onderwereld weer bij elkaar. En daar waar tot nu toe altijd duisternis had geheerst, werden de doden onrustig en ontwaakten uit hun slaap. Ze waren versteld, dat ze weer konden zien, het maanlicht was net voldoende voor hen, want hun ogen waren zo zwak geworden, dat ze de zonneglans niet konden verdragen. Ze stonden op, werden weer vrolijk en namen hun oude leefwijze weer op. Sommigen hielden zich bezig met spel en dans, anderen liepen naar de herbergen, waar ze om wijn vroegen, dronken werden, ruzie maakten en gingen razen en eindelijk hun knuppels omhoog hieven en elkaar stokslagen toedienden. Het lawaai werd steeds erger en drong eindelijk tot in de hemel door. Sint Pieter, die de poort van de hemel bewaakt, dacht dat er in de onderwereld een oproer was losgebroken, en hij riep de hemelse legers bijeen, die de boze vijand wanneer hij met z’n trawanten inderdaad het verblijf van de zaligen wou bestormen, moesten verdrijven. Maar toen er niets kwam, ging Sint Pieter op zijn paard zitten en reed door de hemelpoort naar beneden, naar de onderwereld. Daar bracht hij de doden weer tot rust, beval hun, weer in hun graven te gaan liggen en hij nam de maan mee, en die hing hij boven aan de hemel op.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Achtergronden
Interpretaties
Tekstanalyse
Dit sprookje van de Gebroeders Grimm, met de titel „De Maan,“ vertelt een intrigerend verhaal over een land dat oorspronkelijk in volledige duisternis leefde omdat er geen maan of sterren waren. De bewoners van dit land worden nieuwsgierig naar de maan in een ander rijk, en uiteindelijk stelen vier jonge mensen de maan om deze aan een eik in hun eigen land te hangen, wat hun wereld met licht vervult. Elk van de vier mannen eist echter een kwart van de maan voor zichzelf mee in het graf wanneer ze sterven, waardoor het licht langzaam weer verdwijnt en het oorspronkelijke land weer in duisternis gehuld wordt.
Het verhaal neemt een interessante wending wanneer de kwartstukken van de maan in de onderwereld licht verspreiden, waardoor de doden ontwaken en hun leven hernemen. Dit veroorzaakt zoveel chaos dat Sint Pieter moet ingrijpen, de maan terug in de hemel plaatst en de doden terug naar hun graven stuurt.
Deze vertelling lijkt thema’s te verkennen zoals het verlangen naar licht en vooruitgang, de consequenties van menselijke hebzucht, en zelfs een symbolische wedergeboorte en rust in het hiernamaals. In ware Grimm-stijl vermengt het verhaal elementen van fantasie met diepere morele en existentiële overpeinzingen.
„De maan“ van de Gebroeders Grimm is een intrigerend sprookje dat niet alleen gaat over de fysieke transformatie van een land van duisternis naar licht en weer terug, maar ook diepere thema’s verkent zoals hebzucht, eigendom en de invloed van licht op leven en dood.
Verschillende Interpretaties
De invloed van technologie en vooruitgang: Het sprookje kan gezien worden als een allegorie voor de introductie van technologie die het leven radicaal verandert. De komst van de maan naar het land brengt licht, vergelijkbaar met hoe technologische vooruitgang verlichting en vooruitgang brengt naar een samenleving.
Hebzucht en tijdelijk bezit: De vier reizigers stelen de maan uit hebzucht — in hun verlangen om ook in het licht te kunnen leven, nemen ze iets dat niet van hen is. Deze daad van diefstal resulteert in een tijdelijk voordeel, maar uiteindelijk gaat het verloren doordat elk een deel mee in het graf neemt. Dit kan geïnterpreteerd worden als een les over de vergankelijkheid van materieel bezit.
Leven en dood: De terugkeer van de maan naar de onderwereld en het effect ervan op de doden kan worden uitgelegd als een reflectie op de cyclus van leven en dood. De maan, symbool voor het verlichte bewustzijn, wekt de doden op, maar uiteindelijk rusten ze weer in vrede. Dit dualisme kan verwijzen naar de natuurcycli en de tijdelijkheid van het leven.
Machtsstructuren: Sint Pieter vertegenwoordigt een hogere macht die orde komt herstellen nadat de chaos in de wereld van de doden is uitgebroken. Het verhaal suggereert dat er uiteindelijk een hogere autoriteit is die ingrijpt om de balans te herstellen wanneer menselijke acties voor disharmonie zorgen.
Reflectie
Het sprookje stimuleert lezers om na te denken over hun eigen relatie met technologische vooruitgang, de betekenis van bezit en de manier waarop ze omgaan met de natuurlijke cycli van het leven. Het stelt vragen over menselijke verlangens en de gevolgen van die verlangens voor zowel het individu als de gemeenschap. Ondanks zijn korte lengte brengt „De maan“ zo een complexe wisselwerking tussen licht en duisternis, zowel letterlijk als figuurlijk. Het verhaal eindigt vredig met de maan hoog aan de hemel, een reminder dat na chaos weer kosmos kan heersen.
De linguïstische analyse van het sprookje „De maan“ van de Gebroeders Grimm biedt een interessante kijk op de elementen van taal en structuur binnen dit verhaal. Het sprookje bevat karakteristieke stijlen en thematiek die typerend zijn voor de verhalen van de Grimms, evenals enkele unieke taalpatronen. Hier zijn enkele belangrijke taalkundige aspecten om te overwegen:
Narratieve Voortgang: Het verhaal volgt de klassieke opbouw van een sprookje met een introductie, ontwikkeling, climax en resolutie. De zinnen zijn over het algemeen kort en direct, wat typisch is voor de Grimm-sprookjes, en bevordert de snel voortschrijdende verhaallijn.
Dialogen: Er zijn verschillende dialogen tussen de karakters, die direct bij dragen aan de plotontwikkeling. De directe rede brengt levendigheid in het verhaal en geeft inzicht in de karaktereigenschappen van de personages.
Het Stelen van de Maan: Dit centrale plotpunt reflecteert op thema’s van hebzucht en de gevolgen ervan. De herhaalde handelingen van de vier vrienden en hun uiteindelijke ondergang wijzen op een morele les.
Het Licht en Duisternis: Het contrast tussen licht en duisternis is een veelvoorkomend motief in sprookjes. In dit verhaal, fungeert de maan als symbool voor verlichting en beschaving, terwijl zijn afwezigheid leidt tot chaos en onbekwaamheid.
De Maan: Functioneert niet alleen als een fysiek object, maar ook als een symbool van balans en rust, zowel in het leven als in de dood. Het herstel van de maan door Sint Pieter suggereert een hernieuwde orde en harmonie.
De Vier Delen: Wanneer de maan in vier delen wordt verdeeld, kan dit gezien worden als een verwijzing naar de cycli van de maan zelf of als een representatie van de uiteindelijke ondergang door individuele hebzucht.
Verouderde en Regionale Woorden: Woorden zoals „schout“ en „daalders“ geven het verhaal een verouderde context en een regionale sfeer die bijdraagt aan de authenticiteit van het sprookje.
Herhaling en Alliteratie: De Grimms maken gebruik van herhaling als een stijlmiddel, wat helpt om de lezer of luisteraar te binden en de moraal van het verhaal te benadrukken.
De levendige Onderwereld: De doden in het verhaal worden afgebeeld met menselijke eigenschappen en verlangens. Dit ondersteunt de plot en creëert een wereld waar natuur en bovennatuurlijke elementen naadloos verweven zijn.
Deze linguïstische elementen helpen om de diepere lagen van het verhaal „De maan“ te begrijpen, evenals de tijdloze aantrekkingskracht van de sprookjes van de Gebroeders Grimm. Ze bieden niet alleen entertainment, maar ook lessen die door de taal en structuur heen geweven zijn.
Informatie voor wetenschappelijke analyse
Kengeta | Waarde |
|---|---|
| Aantal | KHM 175 |
| Vertalingen | DE, EN, DA, ES, FR, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Leesbaarheidsindex door Björnsson | 35.3 |
| Flesch-Reading-Ease Index | 64.7 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 9.6 |
| Gunning Fog Index | 12.3 |
| Coleman–Liau Index | 9.3 |
| SMOG Index | 11.4 |
| Geautomatiseerde leesbaarheidsindex | 9.5 |
| Aantal karakters | 4.136 |
| Aantal letters | 3.244 |
| Aantal zinnen | 35 |
| Aantal woorden | 760 |
| Gemiddeld aantal woorden per zin | 21,71 |
| Woorden met meer dan 6 letters | 103 |
| Percentage lange woorden | 13.6% |
| Totaal lettergrepen | 1.079 |
| Gemiddeld aantal lettergrepen per woord | 1,42 |
| Woorden met drie lettergrepen | 71 |
| Percentage woorden met drie lettergrepen | 9.3% |
