Leestijd voor kinderen: 5 min
In den tuin van het Paradijs, onder den boom der kennis, bloeide een rozestruik. Hier, in de eerste roos, werd een vogel geboren: zijn vleugels waren als de stralen des lichts, zijn kleur prachtig en betooverend zijn gezang!
Maar toen Eva van de vrucht van den boom at en zij en Adam uit het Paradijs verdreven werden, toen viel er van het vlammende zwaard van den straffenden cherub een vonk in het nest van den vogel, zoodat het vuur vatte. De vogel kwam in de vlammen om, maar uit het roode ei steeg er een nieuwe, de eenige, de altijd eenige vogel Phoenix op. De sage meldt, dat hij in Arabië zijn nest heeft, waar hij zich zelf om de honderd jaren aan den dood in de vlammen opoffert; maar dan stijgt er een nieuwe Phoenix, de eenige van de wereld, uit het roode ei op.
Ook om ons heen fladdert deze vogel, snel als het licht, heerlijk van kleur en betooverend in zijn gezang. Wanneer de moeder bij de wieg van haar kind zit, rust hij op het hoofdkussen en slaat met zijn vlerken een stralenkrans om het hoofd van het kind. Hij vliegt door de zalen der weelde en verspreidt daar zonneglans; hij gaat ook de nederige stulp niet voorbij en vervult deze met den geur van viooltjes.
Maar de vogel Phoenix is niet alleen Arabië’s vogel; hij fladdert in de schemering van het noorderlicht over Laplands ijsvelden, hij huppelt tusschen de gele bloemen in Groenlands korten zomer. Onder Faluns koperbergen, in Engelands steenkolenmijnen zweeft hij als een stoffige mug, boven het gezangboek, dat in de handen van den vromen arbeider rust. Op het lotusblad glijdt hij de heilige wateren van den Ganges af, en het oog van het Hindoe meisje fonkelt, wanneer zij hem ziet.
Kent ge dien vogel Phoenix niet, dien vogel van het Paradijs, den heiligen zwaan des gezangs? Op de Thespiskar zat hij als een snappende raaf en sloeg met zijn zwarte vleugels; over IJslands klinkende harp streek hij met den rooden snavel van den zwaan; op Shakespeare’s schouder zat hij als Odins raaf en fluisterde hem in het oor: onsterfelijkheid! Hij fladderde door de ridderzaal van den Wartburg bij den zangersstrijd.
Kent ge dien vogel Phoenix niet? Hij zong voor u de Marseillaise, en ge kustet de veder, die aan zijn vleugels ontviel; hij kwam in den glans van het Paradijs, en ge wenddet u misschien af en keerdet u tot de musch, die daar zat met goudschuim op de vleugels. Vogel Phoenix! Ge wordt om de eeuw verjongd, geboren in vlammen, gestorven in vlammen. Uw beeltenis, in goud gezet, hangt in de zalen der rijken; zelf vliegt ge vaak dolend en eenzaam rond, slechts als een sage: «De vogel Phoenix in Arabië.» In het Paradijs, toen ge onder den boom der kennis in de eerste roos geboren werdt, kuste de Heer u en gaf u uw waren naam: Poëzie!
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Achtergronden
Interpretaties
Tekstanalyse
In dit fragment van Hans Christian Andersen wordt de mythische vogel Phoenix uitgebeeld als een symbool van eeuwige vernieuwing en schoonheid. Andersen vertelt hoe de vogel Phoenix in de tuin van het Paradijs ontstond uit een rozenstruik bij de boom der kennis. Toen Adam en Eva uit het Paradijs werden verbannen, vatte het nest van de Phoenix vlam door een vonk van het vlammende zwaard van een cherubijn, en hoewel de vogel werd vernietigd, verrees er steeds een nieuwe Phoenix uit het as.
De Phoenix wordt verder beschreven als een reiziger door verschillende landen en culturen, die hoop en schoonheid met zich meebrengt. Hij is niet beperkt tot Arabië, maar verschijnt overal, van de zalen van de rijken tot de nederige woningen, van de ijzige vlaktes van Lapland tot de warme wateren van de Ganges. Zijn aanwezigheid wordt geassocieerd met poëzie, inspiratie en onsterfelijkheid, en zijn invloed is te vinden in kunst, literatuur en muziek over de hele wereld.
Andersen eindigt met de suggestie dat de Phoenix de belichaming is van poëzie zelf, een kracht die continu herboren wordt, altijd vernieuwd door de vlammen van creativiteit en inspiratie. De vogel Phoenix staat symbool voor de onsterfelijke aard van ware schoonheid en de kracht van verbeelding in de menselijke ervaring.
Het verhaal „De Vogel Phoenix“ van Hans Christian Andersen presenteert een poëtische en symbolische interpretatie van de mythische vogel Phoenix, die vaak geassocieerd wordt met wedergeboorte en onsterfelijkheid. In dit verhaal wordt de Phoenix geboren uit de eerste roos in de tuin van het Paradijs, symbool van volmaaktheid en zuiverheid. De vogel vergaat in de vlammen, maar herrijst steeds weer uit zijn eigen as, wat de cyclus van dood en hergeboorte benadrukt.
Andersen verweeft deze mythologische figuur met verschillende culturele en geografische contexten, van Arabië tot Lapland, wat de universaliteit van de symboliek van de Phoenix als een symbool voor hoop, vernieuwing en de eeuwige kracht van poëzie onderstreept. De vogel is niet beperkt tot één cultuur of plaats, maar beïnvloedt mensen over de hele wereld door zijn prachtige zang en sprankelende aanwezigheid.
Verder in de tekst wordt de Phoenix ook gepresenteerd als een metafoor voor poëzie en kunst. De vogel, in zijn vele verschijningsvormen, inspireert kunstenaars en schrijvers, fluistert woorden van onsterfelijkheid in het oor van grootheden zoals Shakespeare en herinnert ons eraan dat ware kunst de tand des tijds weet te doorstaan. Het verhaal eindigt met de Phoenix, of Poëzie, geboren in de tuin van Eden en gezegend door God, als een symbool voor de eeuwige schoonheid en kracht van verbeelding en creativiteit.
De linguïstische analyse van het sprookje „De Vogel Phoenix“ van Hans Christian Andersen biedt een fascinerende blik op de taal en stijl die Andersen gebruikt om een rijk en symbolisch verhaal te scheppen.
Gebruik van Archaïsmen: Andersen maakt gebruik van archaïsche woorden zoals „zoodat“, „verjaard“, „betooverend“, en „vlammende“. Deze keuze draagt bij aan een tijdloos gevoel en verhoogt de sprookjesachtige kwaliteit van de tekst.
Symbolische Woorden: Woorden als „Paradijs“, „boom der kennis“, „vurige zwaard“, en „roos“ hebben sterke symbolische betekenissen die lezers uitnodigen tot interpretatie. Ze roepen associaties op met bijbelse en mythologische elementen.
Samenstellingen en Verbindingen: Er zijn complexe samenstellingen, zoals „strafenden cherub“ en „noorderlicht“. Het gebruik van samengestelde woorden versterkt de poëtische cadans van de tekst.
Verbogen Vorm: De tekst bevat voorbeelden van oudere verbuigingen, bijvoorbeeld „uwer“, die zeldzaam zijn in het moderne Nederlands, maar hier worden gebruikt voor een meer literaire stijl.
Zinsstructuren: Andersen gebruikt veel samengestelde zinnen met nevenschikkende en onderschikkende structuren. Dit maakt het mogelijk om complexe ideeën en beschrijvingen binnen een enkele zin uit te drukken, wat bijdraagt aan de rijkheid van het verhaal.
Directe en Indirecte Rede: Er is een mengeling van directe en indirecte rede, wat het verhaal een dynamisch en levendig karakter geeft. Bijvoorbeeld, de vraag „Kent ge dien vogel Phoenix niet?“ spreekt de lezer direct aan, wat betrokkenheid creëert.
Poëtische Stijl: De tekst is doordrenkt met poëtische elementen, zoals alliteratie („vlammende zwaard“, „lied van de lier“) en klankrijke beelden („zonneglans“, „stralenkrans“), die de lyrische kwaliteit van de narratief versterken.
Metafoor en Allegorie: De vogel Phoenix functioneert als een krachtige metafoor en allegorie voor vernieuwing en onsterfelijkheid, maar ook voor poëzie zelf. Dit thema wordt expliciet gemaakt in de slotscène waarin de vogel Phoenix dezelfde naam krijgt als Poëzie.
Intertekstuele Verwijzingen: Er zijn duidelijke verwijzingen naar mythologie, literatuur (Shakespeare), en traditie (Thespiskar, Odin), die een gevoel van universaliteit en culturele diepgang aan de tekst toevoegen.
Hans Christian Andersen maakt in „De Vogel Phoenix“ gebruik van oude taalvormen, rijke symboliek, en poëtische stijlmiddelen om een sprookje te creëren dat zowel tijdloos als diepzinnig is. De esthetische en linguïstische keuzes versterken de thematische exploratie van opstanding en de eeuwigheid van kunst en creativiteit. Het sprookje nodigt lezers uit om verder te reflecteren op de rol van de vernieuwing en de onvergankelijke schoonheid van poëzie in het menselijk bestaan.
Informatie voor wetenschappelijke analyse
Kengeta | Waarde |
|---|---|
| Vertalingen | DE, EN, DA, ES, NL |
| Leesbaarheidsindex door Björnsson | 44.2 |
| Flesch-Reading-Ease Index | 58.4 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 11.4 |
| Gunning Fog Index | 13.1 |
| Coleman–Liau Index | 10.4 |
| SMOG Index | 12 |
| Geautomatiseerde leesbaarheidsindex | 12 |
| Aantal karakters | 2.717 |
| Aantal letters | 2.144 |
| Aantal zinnen | 19 |
| Aantal woorden | 482 |
| Gemiddeld aantal woorden per zin | 25,37 |
| Woorden met meer dan 6 letters | 91 |
| Percentage lange woorden | 18.9% |
| Totaal lettergrepen | 699 |
| Gemiddeld aantal lettergrepen per woord | 1,45 |
| Woorden met drie lettergrepen | 47 |
| Percentage woorden met drie lettergrepen | 9.8% |
