Çocuklar için okuma zamanı: 7 dk
Vaktiyle iki erkek kardeş vardı; biri zengindi, öbürü fakir. Zengin olanı fakire hiç, ama hiçbir şey vermiyordu. Fakir geçimini sadece buğday satarak sağlıyordu. Günün birinde durumu o kadar bozuldu ki, karısına ve çocuğuna verecek ekmek bile bulamadı.
Bir seferinde arabasıyla orman içinden geçti, birden yan tarafta kocaman ve çıplak bir dağ gördü. Daha önce hiç böyle bir şey görmediği için durdu ve ona hayranlıkla baktı. Orada öylece beklerken uzun boylu ve iri cüsseli on iki adam çıkageldi; onların harami olabileceğini düşünerek arabasını bir çalılığın arkasına çekti ve bir ağaca tırmandı.
On iki adam dağın önünde durarak şöyle seslendiler: „Altındağı, Altındağı, aç kapını!“
Bunu der demez çıplak dağın orta kısmı iki yana ayrıldı, on iki adam içeri girdi; girer girmez de kapı kendiliğinden kapandı. Az bir süre sonra tekrar açıldı ve adamlar dışarı çıktı; hepsi sırtlarında ağır bir zembil taşıyordu. Gün ışığına çıkar çıkmaz:
„Altındağı, Altındağı, kapan artık“ diye seslendiler. O anda dağın kapısı kapandı, delik falan görülmedi. Ve on iki adam oradan uzaklaştı.
Onlar gözden kaybolur kaybolmaz fakir adam ağaçtan indi. içinde neler saklandığını çok merak ettiği dağın önüne gelerek, „Altındağı, Altındağı, aç kapını“ diye seslendi.
Kapı açılıverdi. Adam içeri girdi; tüm dağ bir mağaradan oluşmuştu; her yere öbek öbek inciler, pırıl pırıl parlayan kıymetli taşlar saçılmıştı. Adam ne yapacağını bilemedi; bu hazineden bir parça yanına alsa mıydı? Neyse, sonunda ceplerini altınla doldurdu, inci ve diğer kıymetli taşları bıraktı.
Tekrar dışarı çıktığında aynı şekilde, „Altındağı, Altındağı, kapan artık“ diye seslendi. Ve dağ kapandı.
Adam arabasıyla eve döndü. Artık üzülmesi için bir neden yoktu, çünkü cebindeki altınla karısı ve çocuğu için ekmek, hatta şarap bile satın alabilecekti. Böylece mutlu bir hayat sürmeye başladı; dürüstlükten ayrılmadı, fakirlere hep yardım etti.
Ama parası bitince ağabeyinin yanma vardı, ondan büyük bir kovayı ödünç aldı ve o kovayı yine altınla doldurdu; ama büyük hazineye hiç dokunmadı. Üçüncü kez altın almaya giderken yine kardeşinden o kovayı ödünç aldı.
Ağabeyi onu öteden beri kıskanmaktaydı: nasıl alışveriş yaptığını, evini nasıl döşediğini, kısacası bu zenginliğin nereden kaynaklandığını bilemiyordu. Ve kardeşinin kovayla ne yaptığını da merak ediyordu.
Derken aklına bir kurnazlık geldi, kovanın dibini ziftledi. Daha sonra bu kovayı geri aldığında dibine bir tek altın para yapışmış olduğunu gördü.
Kardeşinin yanına vararak, „Kovayla ne ölçüyorsun sen?“ diye sordu.
„Arpayla buğday“ dedi kardeşi.
Ağabeyi ona altın parayı göstererek, gerçeği söylemediği takdirde onu mahkemeye vermekle tehdit etti. Bunun üzerine kardeşi ona neler olup bittiğini anlattı.
Zengin ağabey hemen bir araba hazırlattı ve dağa gitti. Fırsat bu fırsat diyerek daha başka şeyler alıp getirmeyi düşündü.
Dağa vardığında, „Altındağı, Altındağı, aç kapını!“ diye seslendi.
Kapı açıldı ve adam içeri girdi. Tüm zenginlikler önünde yatıyordu; öyle ki, hangisine el atacağını bilemedi.
Sonunda taşıyabileceği kadar kıymetli taşları topladı. Yükünü dışarı çıkarmak istedi; ama aklı fikri hep hazinede olduğu için dağın ismini unuttu!
Yine de „Dağaltını, Dağaltını, aç kapını!“ diye seslendi. Ama dağın ismi onun söylediği gibi değildi ki! Nitekim dağ yerinden oynamadı ve kapısı kapalı kaldı.
Adam korktu; ne kadar düşündüyse aklı bir o kadar karıştı. Dünyanın tüm hazinelerinin bile ona bir yararı olmadı!
Akşam olunca kapı açıldı, on iki harami içeri girdi. Adamı görünce güldüler ve şöyle seslendiler: „Yakaladık seni sonunda! İki kez geldiğini fark etmedik mi sandın? Ama işte, bir türlü yakalayamadık. Üçüncü kez elimizden kurtulamazsın artık!“
Adam, „O gelen ben değildim, kardeşimdi“ diye haykırdı. Ama ne kadar yalvardıysa da bunun bir yararı olmadı. Ve haramiler kellesini uçurdu.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Arka plan
Yorumlar
Dilbilim
„Altındağı“ masalı, Grimm Kardeşler tarafından derlenen ilginç bir halk hikayesidir. Hikaye, iki kardeşin sahip olduğu farklı karakter ve yaşayış tarzları üzerinden ilerler. Fakir kardeş dürüst, yardımsever ve mütevazı bir hayat sürerken, zengin olan kardeş kıskanç ve açgözlüdür.
Hikayenin ana teması açgözlülüğün ve kıskançlığın doğurduğu sonuçlardır. Fakir kardeş, tesadüfi olarak keşfettiği Altındağı sayesinde maddi sıkıntılarından kurtulsa da, sırf kendi ihtiyacını karşılayacak kadar alıp hayatına devam etmeyi seçer. Bu şekilde hem ailesini geçindirir hem de başkalarına yardım eder.
Zengin kardeş ise hazineyi öğrendiğinde hırslı ve doyumsuz bir şekilde daha fazlasını elde etmeye çalışır. Ancak bu hırsı, onun sonunu hazırlar. Dağın ismini unuttuğu için orada sıkışıp kalan zengin kardeş, hırsının kurbanı olur ve sonunda haramiler tarafından cezalandırılır.
Masal, ahlaki değerlere vurgu yaparak açgözlülüğün, bencilliğin ve kıskançlığın kötü sonuçlar doğurabileceğini anlatırken; dürüst, yardımsever ve mütevazı bir yaşamın getirilerini gözler önüne serer. Bu yönüyle, çocuklara ve yetişkinlere önemli dersler vermeyi amaçlar.
„Altındağı“ masalı, Grimm Kardeşler’in klasik peri masallarından biridir ve insan doğası, açgözlülük, dürüstlük ve sonuçları gibi derin temaları işlemektedir. İşte bu masalın bazı farklı yorumları ve yorumlanış şekilleri:
Açgözlülük ve Sonuçları:
Masal, özellikle zengin olan kardeşin açgözlülüğüne yenik düşmesi ve sonunda trajik bir sonla karşılaşmasının derin bir uyarı niteliğinde olduğunu gösterir. Zengin kardeşin, daha fazla zenginlik uğruna riske girmesi ve güvenliği unutarak hazineyi almak istemesi, onu felakete sürükler. Bu yorum, insanlara sahip olduklarıyla yetinmeyi ve daha fazla için gereksiz risklere girmemenin önemini öğretmeyi amaçlar.
Dürüstlük ve Alçakgönüllülük:
Fakir kardeşin, bulduğu hazineyi kötüye kullanmaması ve dürüst bir şekilde ailesinin ihtiyaçlarını karşılaması, aynı zamanda başkalarına yardım etmesi, onun erdemli bir karaktere sahip olduğunu gösterir. Bu, insanlara dürüstlüğün ve alçakgönüllüğün uzun vadede her zaman daha iyi sonuçlar doğuracağını hatırlatır.
Kıskançlığın Tehlikesi:
Zengin kardeşin, fakir kardeşini sürekli kıskanması ve onun sırrını zorla öğrenmeye çalışması, kıskançlığın ilişkileri nasıl bozabileceğini ve insanları nasıl tehlikeli durumlara sokabileceğini gösterir. Bu yorum, kıskançlık duygusunun kontrol edilmemesi durumunda nelere mal olabileceğini anlatır.
Doğaüstü ve Gizemli Güçlerin Varoluşu:
Masalda bahsedilen sihirli dağ ve haramiler, sıradan insanların dünyasında doğaüstü güçlerin var olabileceğini işaret eder. Bu tür unsurlar, masallarda sıkça karşılaşılan ve okuyucuya hayal gücünü kullanarak gerçeküstü dünyalar yaratma fırsatı veren bir motiftir.
Kendi Kusurlarımızın Farkında Olmak:
Zengin kardeşin kendi açgözlülüğünün farkında olmaması ve bu yüzden trajik bir sonla yüzleşmesi, insanlara kendi kusurlarının farkına varmanın hayat kurtarıcı olabileceğini öğütler. Kardeşinin başarısını görememesi ve kendi çabasıyla zenginleşmeye olan inancını yitirmesi, onun nihai düşüşüne neden olur.
Bu masal, her ne kadar basit bir hikaye gibi görünse de, derin psikolojik ve toplumsal mesajlar taşır. Her bir karakterin tutumu ve sonuçları, insan doğasının farklı yönlerine ışık tutarak, okuyuculara önemli dersler vermektedir.
„Altındağı“ masalının dilbilimsel analizi, metnin dil yapısını, söylemini ve dilsel özelliklerini incelemeyi hedefler. Grimm Kardeşler’in bu masalı, klasik anlatı unsurlarını barındıran zengin bir hikayedir.
Dil ve Söylem Yapısı: Masal, geçmiş zaman kipiyle anlatılır ve üçüncü tekil şahıs anlatıcı kullanılmıştır. Bu, geleneksel masal anlatım tarzını destekler. Dili oldukça sade ve anlaşılır; belli bir amacı yerine getirmek için özlü bir anlatı kullanılmıştır.
Kalıplaşmış İfadeler: “Altındağı, Altındağı, aç kapını!”, “Altındağı, Altındağı, kapan artık” gibi tekrar eden ifadeler, masalın ritmini oluşturur ve merak unsuru yaratır. Masallarda sıklıkla görülen “üç” sayısı, bu masalda da önemli bir rol oynar: Üç kez altın almaya gitme, üçüncü kez haramilerden kaçamama gibi.
Karakterlerin Dilsel Özellikleri: Fakir kardeş, dürüst ve alçakgönüllü bir dille konuşurken, zengin kardeşin dili kıskançlığını ve açgözlülüğünü yansıtır. Harami karakterlerin dili, tehditkâr ve üstün bir tavır sergilendiğinde bu durum kelime seçimleriyle pekiştirilir.
Temalar ve Dil: Fakirlik ve zenginlik, aile bağları ve ahlak gibi temalar masal boyunca dil aracılığıyla işlenir. Genellikle zıtlıklarla (zengin-fakir, dürüst-açgözlü) karakterlerin davranışları ve sonuçları arasındaki ilişkiler vurgulanır.
Sözcük Seçimi ve Anlam: Hazineleri tanımlarken kullanılan „öbek öbek inciler, pırıl pırıl parlayan kıymetli taşlar“ gibi ifadeler, zenginliği ve çekiciliği arttırmak için özenle seçilmiştir. Korku ve tehdit anlarında daha kısa ve keskin ifadeler kullanılır; bu da okuyucunun ilgisini canlı tutar.
Bağlam ve Gelenek: Masal, toplumun değerlerini ve sosyal normlarını yansıtır. Dürüstlük ödüllendirilirken, açgözlülük cezalandırılır. Mitolojik unsurlar ve efsanevi anlatılarla zenginleştirilmiş bir dünya sunar.
Bu dilbilimsel unsurlar, masalın etkileyiciliğini ve ders verici niteliğini artırır. Grimm Kardeşler’in masalları, dilsel açıdan zengin içerikleri ve anlatım biçimleriyle dikkat çekmeye devam eder.
Bilimsel analiz için bilgiler
Gösterge | Değer |
|---|---|
| Numara | KHM 142 |
| Aarne-Thompson-Uther Endeksi | ATU Typ 676 |
| Çeviriler | DE, EN, DA, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI |
| Björnsson tarafından okunabilirlik indeksi | 42.2 |
| Flesch-Reading-Ease Endeksi | 0 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
| Gunning Fog Endeksi | 19 |
| Coleman–Liau Endeksi | 12 |
| SMOG Endeksi | 12 |
| Otomatik Okunabilirlik Endeksi | 10.1 |
| Karakter Sayısı | 3.855 |
| Harf Sayısı | 3.145 |
| Cümle Sayısı | 58 |
| Kelime Sayısı | 554 |
| Cümle Başına Ortalama Kelime | 9,55 |
| 6'dan fazla harf içeren kelimeler | 181 |
| Uzun kelimelerin yüzdesi | 32.7% |
| Toplam Heceler | 1.350 |
| Kelime Başına Ortalama Heceler | 2,44 |
| Üç Heceli Kelimeler | 236 |
| Üç Heceli Yüzde Kelimeler | 42.6% |
