Leestijd voor kinderen: 7 min
Er is eens een koning geweest en die heeft een dochter gehad; en hij heeft een glazen berg laten maken en hij zei: wie daar overheen kon lopen zonder te vallen, die zou z’n dochter tot vrouw hebben. En nu was er iemand en die vond de koningsdochter zo aardig, en hij vroeg aan de koning of hij z’n dochter mocht hebben? „Ja,“ zegt de koning, „als je over die berg daar kan lopen, zonder te vallen, dan zal je haar hebben.“ Nu zei de prinses, ze zou dan samen met hem eroverheen lopen, en ze zou ‚m vasthouden als hij zou vallen. En toen liepen ze er met elkaar overheen, en als ze er middenop zijn, glijdt de prinses uit, en ze valt, en de glazen berg gaat open, en ze schiet helemaal naar binnen, en de bruidegom kon niet eens zien waar ze erin gekomen is, want de berg ging meteen weer dicht. En hij aan ‚t jammeren en aan het schreien, en de koning had ook zo’n verdriet, en hij liet de berg op die plek wegbreken, en hij dacht dat hij haar er wel weer uit zou krijgen, maar hij kon de plaats niet vinden, waar ze er doorheen is gevallen. Intussen is de prinses heel erg diep in de grond gekomen in een groot hol. Toen kwam daar een oude kerel haar tegemoet, zo één met een hele lange, grijze baard, en die zei als ze hem dienen wou en alles doen wat hij beveelt, dan kon ze wel blijven leven en anders zal hij haar doden. Toen deed ze alles, wat hij haar zei. ’s Morgens pakte hij een ladder uit de schuur en legde die tegen de berg en klom daarmee de berg uit, en dan haalt hij de ladder achter zich omhoog. En dan moet zij z’n eten koken en z’n bed opmaken en al het werk doen, en dan, als hij dan weer thuis komt, dan brengt hij altijd een hoop goud en zilver mee. Toen ze nu heel wat jaren bij hem geweest was en helemaal oud geworden was, toen noemde hij haar Vrouw Mansrot, en zij moest hem ouwe Rinkrank noemen. En hij was weer eens uit, en toen maakte ze z’n bed op en waste z’n schotels, en toen maakte ze de deuren en de vensters allemaal dicht, en dan is er ook een schuif geweest en daar scheen het licht binnen, en dat liet ze open. Toen de ouwe Rinkrank terugkwam, toen klopte hij aan de deur en riep: „Vrouw Mansrot, doe de deur open.“ – „Nee,“ zegt ze, „ik doe voor jou, Ouwe Rinkrank, de deur niet open.“ Dan zegt hij:
„Hier sta ik, arme Rinkrank,
Met mijn zeventien benen lank,
Op mijn ene vergulde voet,
Vrouw Mansrot, was me de vaat.“
„Ik heb de vaat al gewassen,“ zegt ze. Toen zei hij weer:
„Hier sta ik, arme Rinkrank,
Op mijn zeventien benen lank,
Op mijn ene vergulde voet,
Vrouw Mansrot, maak m’n bed op.“
„Ik heb je bed al opgemaakt,“ zegt ze. Toen zei hij weer:
„Hier sta ik, arme Rinkrank,
Op mijn zeventien benen lank,
Op mijn ene vergulde voet,
Vrouw Mansrot, doe open!“
Toen liep hij helemaal rond het huis en zag, dat daar een klein luik open stond, en toen dacht hij: „Je moest toch eens naar binnen kijken wat ze nu uitvoert, en waarom ze de deur niet open wil doen.“ Toen wou hij erdoor gluren, maar hij kon er z’n hoofd niet doorkrijgen om z’n lange baard. Toen stak hij er zijn baard eerst in, door het luik, en toen hij hem daar doorheen had, toen ging Vrouw Mansrot er meteen het luik voor doen, want ze had er een touw aangemaakt om het dicht te trekken. En zo bleef de baard vast zitten. Daar begon hij zo vreselijk te schreeuwen, dat het hem zo’n pijn deed, en hij smeekte haar, hem weer los te laten. Toen zei ze: „Niet eerder dan dat hij de ladder daar zet, waar hij mee de berg in- en uitkomt.“ En of hij nu wil of niet, hij moet wel zeggen waar de ladder is. Dan bindt ze een heel lang touw aan de schuif en toen zette ze de ladder neer en steeg omhoog, de berg uit, en pas toen ze boven was, trok ze de schuif open. Toen ging ze naar haar vader toe en vertelde hem, hoe dat allemaal gegaan was. Toen was de koning toch zo blij – en haar bruidegom was er ook nog, en toen gingen ze de berg opgraven, en ze vonden de oude Rinkrank met al zijn goud en zilver. En toen liet de koning de oude Rinkrank doodmaken, en hij nam al zijn zilver en zijn goud. En toen kreeg de prinses haar bruidegom nog tot man, en ze leefde tevreden en blij en heerlijk en in vreugde.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Achtergronden
Interpretaties
Tekstanalyse
„De oude Rinkrank“ is een minder bekend sprookje van de Gebroeders Grimm dat veel van de karakteristieke elementen van traditionele sprookjes bevat, zoals een koning, een prinses, een moeilijke uitdaging, en een mysterieuze figuur.
In dit verhaal laat een koning een glazen berg maken en belooft zijn dochter aan degene die er zonder te vallen overheen kan lopen. Een jonge man probeert het, geholpen door de prinses die met hem mee de berg opgaat. Halverwege de tocht glijdt de prinses uit, valt in de berg en verdwijnt in een grote holte die zich sluit voordat iemand kan zien waar ze is gebleven.
Onder de berg ontmoet de prinses een oude man met een lange grijze baard, die bereid is haar te laten leven als ze hem dient. Zij moet zijn huishoudster worden, terwijl hij geregeld de berg verlaat en telkens met schatten terugkeert. Na vele jaren komt de prinses op een listige manier achter het geheim van zijn verplaatsing: ze klemt zijn baard vast en dwingt hem te onthullen hoe ze uit de berg kan ontsnappen.
Zodra ze boven is, vertelt ze haar vader en haar bruidegom wat er is gebeurd. Ze slagen erin de oude man — Ouwe Rinkrank — met zijn rijkdom te vangen. De koning laat hem doden en neemt zijn goud en zilver. De prinses trouwt uiteindelijk met haar geliefde, en ze leven nog lang en gelukkig.
Dit sprookje bevat thema’s zoals de strijd om liefde, de kracht van vernuft over brute kracht, en de uiteindelijke triomf van goedheid en rechtvaardigheid, allemaal kenmerkend voor de verhalen van de Gebroeders Grimm. Het onderstreept ook een interessante dynamiek tussen gevangenschap en bevrijding en hoe doorzettingsvermogen en intelligentie tot vrijheid kunnen leiden.
„De oude Rinkrank“ is een sprookje uit de verzameling van de Gebroeders Grimm. Het verhaal draait om een prinses die op mysterieuze wijze verdwijnt in een glazen berg tijdens een wedstrijd om haar hand. Ze belandt in de wereld van de oude Rinkrank, een eigenaardig personage met een lange grijze baard, en wordt door hem gevangen gehouden. Het sprookje bevat enkele thema’s en motieven die typerend zijn voor de sprookjes van Grimm en voor sprookjes in het algemeen.
Verschillende interpretaties van het sprookje:
Bevrijding en Zelfredzaamheid: De prinses, hoewel zij gered moet worden, toont uiteindelijk zelfredzaamheid door een plan te bedenken om te ontsnappen. Ze weet de oude Rinkrank te slim af te zijn door gebruik te maken van zijn eigen zwakte, namelijk zijn lange baard. Dit benadrukt het thema van empowerment en de kracht van intelligentie en vindingrijkheid.
De Glazen Berg als Symbool: De glazen berg kan worden gezien als een symbool voor onoverkomelijke uitdagingen of obstakels. Het feit dat de berg zich opent en sluit, kan ook geïnterpreteerd worden als de grilligheid van het lot of de natuur. Het lijkt een metafoor voor de onverwachte en oncontroleerbare elementen van het leven.
De Oude Rinkrank: Hij vertegenwoordigt de typische antagonist in sprookjes; een fantasierijk wezen met vreemde eigenschappen (zeventien benen en een vergulde voet) dat een hindernis vormt voor de held(in). Zijn gevangenname kan gezien worden als een overwinning op de onderdrukking en een herstel van de orde.
Materiële Beloningen: Het goud en zilver van de oude Rinkrank, dat na zijn dood naar de koning en de prinses gaat, kan de rechtvaardigheid van het sprookje benadrukken: degenen die goed handelen en standvastig blijven, ontvangen uiteindelijk beloningen. Ook kan het de hebzucht en de waarde van materiële zaken ter discussie stellen in tegenstelling tot de echte beloning, die in de liefde en de vrijheid ligt.
De Rol van de Bruidegom en de Koning: Hoewel beiden rouwen om de prinses, ondernemen zij zelf niet de actie om haar terug te krijgen. Dit kan wijzen op de klassieke vertelstijl van sprookjes waarin vrouwelijke personages vaak gered moeten worden, maar ook op de traditionele rolverdeling die in sommige verhalen uit deze tijd gebruikelijk was. Echter, de uiteindelijke wending laat zien dat de prinses haar lot in eigen handen neemt, wat een interessante kanteling van de gebruikelijke genderrollen is.
„De oude Rinkrank“ biedt zo een rijkdom aan interpretaties die de psychologische en culturele lagen van een eenvoudig ogend sprookje blootleggen. Het benadrukt de vindingrijkheid en wilskracht van de prinses om aan haar gevangenschap te ontkomen en haar leven opnieuw op te bouwen.
„Linguïstische analyse van het sprookje ‚De oude Rinkrank‘ – Gebroeders Grimm“
„De oude Rinkrank“ is een sprookje uit de verzameling van de Gebroeders Grimm. Hieronder volgt een linguïstische analyse van het verhaal, waarbij we ons richten op enkele taalkundige aspecten die kenmerkend zijn voor het sprookje.
1.
Lexicale en Semantische Kenmerken:
– Het gebruik van oude woorden en uitdrukkingen, zoals „kerel“, „ouwe“, en „schotels“ weerspiegelt de historische context van de tekst. Deze woorden kunnen verouderd aanvoelen voor moderne lezers. herhaling, zoals in de passages „Vrouw Mansrot, was me de vaat“ en „Vrouw Mansrot, maak m’n bed op,“ is kenmerkend voor de vertelstructuur van sprookjes. Deze herhaling creëert een ritmisch effect en vergemakkelijkt het memoriseren van het verhaal.
2.
Syntactische Structuren:
– De zinsconstructies zijn vaak lang en complex, met veel bijzinnen. Dit is typisch voor negentiende-eeuwse verteltradities. Een voorbeeld is de zin waarin de prinses besluit de berg met de jongeman over te steken. Directe rede wordt frequent gebruikt, wat het verhaal levendiger en directer maakt. Dialogen zoals „Vrouw Mansrot, doe de deur open“ geven persoonlijkheid en actie aan de personages.
3.
Morfologische Elementen:
– Verkleinwoorden zoals „luikje“ worden gebruikt om een gevoel van tederheid of verkleining te suggereren. Ze zijn vaak te vinden in verhalen om de toegankelijkheid voor een jonger publiek te verhogen. Namen als „Rinkrank“ en „Mansrot“ zijn niet louter namen, maar dragen betekenissen die eigenschappen van de personages kunnen weerspiegelen (denk aan „rinkelen“ voor geluid en „rots“ voor hardheid/stevigheid).
4.
Stilistische Kenmerken:
– Er is een opvallend gebruik van rijm en ritme in de smeekbeden van Rinkrank: „Hier sta ik, arme Rinkrank, / Met mijn zeventien benen lank, / Op mijn ene vergulde voet. “ Dit draagt bij aan de muzikale kwaliteit van het verhaal. De tegenstelling tussen de harde, zware taken van de prinses en de beloning die ze uiteindelijk krijgt, is een veelvoorkomend motief in sprookjes. Het benadrukt het thema van rechtvaardigheid en beloning na beproeving.
5.
Pragmatische Aspecten:
– Het verhaal heeft een didactische functie door thema’s zoals volharding, trouw, en rechtvaardigheid te belichten. Dit is typisch voor sprookjes, die vaak bedoeld zijn om lezers, vooral jongere luisteraars, morele lessen mee te geven. Er is sprake van een machtsdynamiek tussen de oude Rinkrank en de prinses, wat een gebruikelijk thema is binnen sprookjes waar het goede (de prinses) overwint door slimheid.
Deze analyse laat zien hoe „De oude Rinkrank“ een rijk en gelaagd voorbeeld is van sprookjesvertelkunst, waarbij linguïstische technieken worden ingezet om zowel de narratieve structuur als de onderliggende moraal kracht bij te zetten.
Informatie voor wetenschappelijke analyse
Kengeta | Waarde |
|---|---|
| Aantal | KHM 196 |
| Aarne-Thompson-Uther-Index | ATU Typ 311 |
| Vertalingen | DE, EN, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Leesbaarheidsindex door Björnsson | 33.2 |
| Flesch-Reading-Ease Index | 73.2 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 8.8 |
| Gunning Fog Index | 11.3 |
| Coleman–Liau Index | 7 |
| SMOG Index | 9.5 |
| Geautomatiseerde leesbaarheidsindex | 8.4 |
| Aantal karakters | 4.134 |
| Aantal letters | 3.137 |
| Aantal zinnen | 35 |
| Aantal woorden | 811 |
| Gemiddeld aantal woorden per zin | 23,17 |
| Woorden met meer dan 6 letters | 81 |
| Percentage lange woorden | 10% |
| Totaal lettergrepen | 1.056 |
| Gemiddeld aantal lettergrepen per woord | 1,30 |
| Woorden met drie lettergrepen | 42 |
| Percentage woorden met drie lettergrepen | 5.2% |
