Czas czytania dla dzieci: 6 min
Miał pewien chłop wiernego psa, który zwał się Sułtan, a który się zestarzał i stracił wszystkie zęby, tak że już nic nie mógł mocno chwycić. Pewnego raz chłop stał ze swoją żoną przed drzwiami domu i rzekł: „Zastrzelę jutro starego Sułtana, do niczego już się nie nadaje.“ Kobieta, której żal było wiernego zwierzęcia, odpowiedziała: „Służył nam uczciwie tak długie lata, że możemy mu dać chleb na starość.“ – „E tam,“ rzekł mąż, „nie jesteś zbyt mądra; nie ma już w pysku żadnego zęba, i żaden złodziej się go nie boi, może już odejść. Służył nam, i dostawał za to dobre żarcie.“
Biedny pies, który leżał niedaleko wyciągnięty na słońcu, wszystko usłyszał i posmutniał, bo jutro miał być jego ostatni dzień. Miał dobrego przyjaciela, był to wilk, do którego zakradł się wieczorem do lasu i pożalił się mu na temat losu, który przed którym stał. „Słuchaj kumie,“ rzekł wilk, „nie trać odwagi, pomogę ci w twojej biedzie. Coś wymyśliłem. Jutro rano twój pan idzie ze swoją żoną do siana, i wezmą ze sobą swoje małe dziecko, bo nikogo nie będzie w domu. W czasie pracy kładą zwykle dziecko w cieniu za żywopłotem. Połóż się koło niego, jakbyś chciał je pilnować. Wyjdę potem z lasu i ukradnę dziecko, a ty musisz chyżo skoczyć za mną, jakbyś chciał mi je odebrać. Ja je upuszczę, a ty je odniesiesz rodzicom, będą myśleli, że je uratowałeś, i będą bardzo wdzięczni, że nie zrobią ci krzywdy; Przeciwnie, będziesz w łasce, i zadbają, by nie brakło ci niczego.“
Pomysł psu się spodobał, i jak był obmyślony, tak też został wykonany. Ojciec krzyczał, gdy zobaczył jak wilk biegnie przez pole z jego dzieckiem; a gdy stary Sułtan przyniósł je z powrotem, ucieszył się, głaskał go i rzekł: „Nie spadnie ci włos z głowy, będziesz jadł chleb, póki będziesz żył.“ A do swojej żony rzekł: „Idź zaraz do domu i ugotuj staremu Sułtanowi zupy z chleba, żeby nie musiał gryźć, i przynieś poduszkę z mojego łóżka, podaruję ją mu na legowisko.“ Od tej pory stary Sułtan miał tak dobrze, jak tego sobie mógł życzyć. Niedługo potem odwiedził go wilk i cieszył się, że wszystko się udało. „Ależ kumie,“ rzekł, „przymkniesz oko, jak przy jakiejś okazji zabiorę twojemu panu tłustą owieczkę. Ciężko dzisiaj się przebić.“ – „Nie licz na to,“ odpowiedział pies, „Pozostanę wierny mojemu panu, nie mogę na to pozwolić!“ Wilk pomyślał, że nie powiedział tego na serio, zakradł się w nocy i chciał zabrać owcę. Ale chłop, któremu wierny Sułtan zdradził zamiar wilka, złapał go i ostro przeczesał mu cepem włosy. Wilk musiał uciekać, ale krzyczał do psa: „Czekaj, marny kompanie, zapłacisz mi za to!“
Następnego ranka wilk posłał świnię, by wezwała psa do lasu, gdzie mieli się rozmówić. Stary Sułtan nie mógł znaleźć innego wsparcia jak kota, który miał tylko trzy nogi, a gdy razem wyszli, biedny kot kuśtykał, a z bólu wyciągał ogon do góry. Wilk i jego wsparcie byli już na miejscu, gdy jednak zobaczyli, jak nadchodzi ich przeciwnik, pomyśleli, że niesie szablę, bo wzięli za nią wyprostowany koci ogon. A gdy biedne zwierzę podskakiwało na trzech nogach, nie pomyśleli nic innego, jak to, że za każdym razem podnosi kamień, aby w nich rzucać. I wtedy obaj się wystraszyli: Dzika świnia schowała się w liściach, a wilk wskoczył na drzewo. Pies i kot, gdy przyszli, zdziwili się, że nikogo nie widać. Ale dzika świnia nie mogła całkiem schować się w liściach, i wystawały jej uszy. Podczas gdy kot rozglądał się uważnie, świnia poruszyła uszami; kot pomyślał, że to rusza się mysz, skoczył i mocno ugryzł. świnia podniosła się z wielkim krzykiem, uciekła i zawołała: „Tam na drzewie siedzi winowajca.“ Pies i kot spojrzeli do góry i ujrzeli wilka, który wstydził się, że okazał strach i przyjął od psa pokój.

Kontekst
Interpretacje
Jezyk
„Stary Sułtan“ to bajka braci Grimm, która opowiada historię o lojalności, przyjaźni i sprycie. Głównym bohaterem jest stary pies Sułtan, który pomimo swojego wieku i utraty zębów, nadal chce być użyteczny dla swojego pana.
Na początku bajki, chłop chce zastrzelić Sułtana, ponieważ pies jest już stary i nie może spełniać swoich dawnych obowiązków. Jednak żona chłopa jest bardziej współczująca i uważa, że pies zasługuje na spokojną starość w uznaniu za swoją długoletnią służbę. Sułtan, słysząc plany swojego pana, jest zmartwiony. Szuka pomocy u swojego przyjaciela, wilka, który układa plan, aby pokazać, że Sułtan jest wciąż wartościowy.
Wilk proponuje, by Sułtan wziął udział w inscenizowanej akcji ratunkowej, w której wilk udaje, że porywa dziecko chłopa, a Sułtan heroicznie je odzyskuje. Plan się powodzi, a Sułtan zostaje doceniony i nagrodzony przez swojego pana.
Jednak później, wilk oczekuje, że Sułtan odwdzięczy mu się próbą pomocy w kradzieży owcy. Sułtan, lojalny wobec swojego pana, odmawia i zdradza plany wilka, dzięki czemu chłop może się na niego przygotować. Wilk, wściekły za zdradę, próbuje zemścić się, ale boi się Sułtana i jego trójnożnego towarzysza, kota. Przez nieporozumienie, wilk i jego sojuszniczka, dzika świnia, wpadają w panikę, a ostatecznie wilk pogodzi się ze Sułtanem.
Bajka ukazuje wartość lojalności i mądrości oraz satyrycznie opisuje sytuacje z życia zwierząt, które naśladują ludzkie zachowania i relacje. To opowieść o tym, że nawet ktoś, kto wydaje się już niepotrzebny, może okazać się nieocenionym sojusznikiem, a prawdziwa przyjaźń potrafi pokonać wiele trudności.
Bajka „Stary Sułtan“ autorstwa Braci Grimm to interesująca opowieść, która oferuje różne możliwości interpretacyjne, bazując na klasycznych motywach lojalności, przyjaźni i wdzięczności. Oto kilka interpretacji, które można wyciągnąć z tej historii:
Wierność i lojalność: Stary Sułtan, mimo że jego pan planował się go pozbyć z powodu niezdolności do dalszej pracy, pozostał lojalny wobec swojego właściciela. Jego wierność ostatecznie przyczyniła się do uratowania życia dziecka, co pokazuje, że lojalność i oddanie mogą prowadzić do niespodziewanych pozytywnych rezultatów.
Wdzięczność i uznanie: Po rzekomym uratowaniu dziecka właściciel zdaje sobie sprawę z wartości Sułtana i postanawia wynagrodzić mu jego długoletnią służbę. Jest to przypomnienie o potrzebie wdzięczności za wierną służbę, którą często można przeoczyć lub zlekceważyć.
Przyjaźń i współpraca: Pomysł wilka, by pomóc Sułtanowi, pokazuje, jak ważne jest wsparcie od przyjaciół w trudnych chwilach. Mimo że wilk miał ukryty motyw, ich relacja opierała się na wzajemnej pomocy, przynajmniej w pewnym momencie.
Moralne wybory: Sułtan staje przed dylematem moralnym, gdy wilk prosi o przysługę w postaci zgody na kradzież owcy. Wybór psa, by nie zdradzać swojego pana, podkreśla znaczenie zasad moralnych i etycznych, nawet jeśli oznacza to konflikt z przyjacielem.
Przełamywanie stereotypów: Finał opowieści, w którym wilk i dzik przestraszają się kota, pokazuje, jak łatwo możemy dać się zwieść pozorom. To przypomnienie, że czasem nasz strach i obawy mogą wynikać z nieporozumień lub fałszywych wyobrażeń.
Podsumowując, „Stary Sułtan“ to opowieść, która poprzez swoją prostą fabułę i wyraziste postacie, uczy o istotnych wartościach życiowych takich jak lojalność, wdzięczność, moralność i przyjaźń. Niezależnie od trudności, z jakimi się zmagamy, ważne jest, aby pozostać wiernym swoim zasadom i doceniać tych, którzy wspierają nas na naszej drodze.
Baśń „Stary Sułtan“ autorstwa braci Grimm to klasyczna opowieść ludowa, która niesie ze sobą wiele interesujących aspektów do analizy lingwistycznej i literackiej.
Wierność i lojalność: Głównym tematem baśni jest lojalność psa Sułtana wobec swojego pana. Pomimo niegodziwych zamiarów człowieka, Sułtan pozostaje wierny i owe cechy zostają nagrodzone w końcu opowieści.
Wdzięczność: Baśń ukazuje również, jak ważne jest dziękczynienie i wdzięczność za lata służby oraz bycie dobroczynnym nawet wobec starych i „niefunkcjonalnych“ służących.
Przyjaźń i zdrada: Relacja psa z wilkiem początkowo opiera się na przyjaźni i wzajemnej pomocy, jednak ukazuje także zdradę oraz konflikt interesów, co prowadzi do ich ostatecznego rozłamu.
Ostateczny triumf dobra nad złem: Pomimo wszystkich niegodziwości, jakie spadają na Sułtana oraz niebezpieczeństw związanych z jego przyjacielem wilkiem, opowieść kończy się pozytywnie — cechy pozytywne takie jak lojalność i uczciwość zostają nagrodzone.
Styl narracyjny:
– Baśnie braci Grimm często charakteryzują się prostym, narracyjnym stylem, który jest przystępny dla dzieci, ale bogaty w przekaz moralny. Wykorzystywane są bezpośrednie dialogi, co przyciąga uwagę czytelnika i czyni tekst bardziej dynamicznym.
Użycie konkretnych zwrotów:
– Zwraca uwagę użycie dialogów pełnych emocji, co buduje napięcie i pomaga w zrozumieniu charakterów i motywacji bohaterów. Zwroty takie jak „E tam,“ czy potoczne „pozostanę wierny“ podkreślają codzienność rozmów.
Symbolika:
– Zwierzęta w bajkach często pełnią rolę symboliczną. Pies reprezentuje lojalność i wierność, a wilk — dziką naturę i potencjalne zagrożenie. Kot ze swoimi trzema nogami dodaje element groteski i absurdu, co charakterystyczne jest dla baśni i bajek.
Konstrukcja:
– Baśń jest zbudowana wokół prostego schematu klasycznego, z ekspozycją (wprowadzeniem do sytuacji), rozwinięciem (konfliktem), kulminacją (szczytem konfliktu) i zakończeniem (rozwiązaniem i morałem). Zaczyna się kryzysem lecz kończy się szczęśliwie, co typowe jest dla gatunku.
Czas i przestrzeń:
– Czas akcji jest określony w ogólny sposób („pewnego razu“), co było typowe dla tradycyjnych opowieści ludowych, skupiając się bardziej na fabule i przekazie niż na konkretnym umiejscowieniu czasowym.
Podsumowując, „Stary Sułtan“ jest jedną z tych baśni, które w prosty, ale skuteczny sposób przekazują ważne wartości moralne i etyczne, jednocześnie wykorzystując bogatą symbolikę i specyficzny język charakterystyczny dla twórczości braci Grimm.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
---|---|
Numer | KHM 48 |
Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 101 |
Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, FR, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Indeks czytelności Björnssonaa | 40.8 |
Flesch-Reading-Ease Indeks | 38.8 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
Gunning Fog Indeks | 14.2 |
Coleman–Liau Indeks | 11.7 |
SMOG Indeks | 12 |
Automatyczny indeks czytelności | 9.4 |
Liczba znaków | 3.689 |
Liczba liter | 2.901 |
Liczba zdania | 35 |
Liczba słów | 622 |
Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 17,77 |
Słowa z więcej niż 6 literami | 143 |
Procent długich słów | 23% |
Sylaby razem | 1.103 |
Średnie sylaby na słowo | 1,77 |
Słowa z trzema sylabami | 115 |
Procent słów z trzema sylabami | 18.5% |