Czas czytania dla dzieci: 5 min
Byli sobie raz braciszek i siostrzyczka, którzy bardzo się kochali. Ich rodzona matka umarła i mieli macochę: była to zła kobieta i krzywdziła ich potajemnie, kiedy tylko się dało. Zdarzyło się kiedyś, że oboje bawili się wraz z innymi dziećmi na łące przed domem, a z łąką graniczył staw, którego jeden brzeg podchodził aż pod dom. Dzieci biegały, goniły się, bawiły w wyliczankę:
Entliczek, pentliczek,
czerwony stoliczek,
na kogo wypadnie,
na tego bęc!
Szklanka się rozbiła
i pana Jana
w nos uderzyła.
Ustawiały się przy tym w kółko, a na kogo wypadło słowo: ,,uderzyła“, ten musiał uciekać, reszta zaś rzucała się za nim w pogoń. Macocha patrzyła przez okno na tę wesołą zabawę i zżymała się ze złości. Ponieważ znała się na czarodziejskich sztuczkach, zamieniła braciszka w rybkę, a siostrzyczkę w owieczkę. Rybka smętnie pływała w stawie, owieczka chodziła smutna po łące, nic nie jedząc, nie tykając nawet ździebełka. Tak minął czas pewien i do pałacu przyjechali goście. Fałszywa macocha pomyślała sobie: ,,Oto nadarzyła się wspaniała okazja“, wezwała kucharza i powiedziała mu:
– Idź na łąkę, przyprowadź owieczkę i zarżnij ją, bo nie mamy czym przyjąć gości.
Kucharz poszedł na łąkę, przyprowadził owieczkę do kuchni i związał jej nóżki. Znosiła to wszystko potulnie. Kiedy kucharz wyciągnął nóż i zaczął go ostrzyć o próg, aby ją zarżnąć, spostrzegła rybkę, która pływała niespokojnie w ścieku i spoglądała ku niej. Był to braciszek: widząc, że kucharz prowadzi owieczkę, szybko przypłynęła za nimi aż pod sam dom. Owieczka zawołała do niej:
Ach, braciszku, w ciemnej wodzie,
jakże smutno mi, niebodze!
Kucharz ostry nóż szykuje,
serce moje nim przekłuje.
Rybka jej odpowiedziała:
Ach, siostrzyczko, tam, na brzegu,
jakże smutno mnie biednemu
w tej głębokiej wodzie!
Kucharz słysząc, że owieczka potrafi mówić i że tak smętnie przemawia do rybki, przestraszył się i pomyślał, że nie może to być zwyczajna owieczka, tylko zaczarowana przez jego złą panią.
Rzekł więc:
– Nie bój się, ja ciebie nie zarżnę.
Przyprowadził inne bydlątko i zrobił z niego pieczyste dla gości. Zaś owieczkę oddał pod opiekę poczciwej chłopce, opowiedział jej też, co widział i słyszał. Chłopka była kiedyś mamką siostrzyczki, domyśliła się więc od razu, co się święci, i zaprowadziła owieczkę do mądrej wróżki. Wróżka wypowiedziała zaklęcie nad owieczką i rybką, przywróciła im ich ludzką postać, po czym poszła z nimi w głąb wielkiego lasu, do małego domku, gdzie zamieszkali sobie razem i żyli w samotności, ale zadowoleni i szczęśliwi.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Kontekst
Interpretacje
Jezyk
To opowiadanie, „Rybka i owieczka“, przedstawia klasyczne motywy baśniowe o nieszczęśliwej rodzinie, złośliwej macosze oraz cudownych przemianach i ocaleniu. Jak wiele historii braci Grimm, zawiera elementy magii, trudności, lecz także nadziei i odkupienia. Ostateczne zwycięstwo dobra nad złem i szczęśliwe zakończenie są typowe dla tego rodzaju opowiadań. Główne tematy to siła miłości rodzeństwa, które pozostaje lojalne i wspiera się nawzajem pomimo przeciwności losu oraz potęga współczucia i pomocy od innych, którzy rozumieją prawdziwą naturę sytuacji.
Bajka „Rybka i owieczka“ opowiada o miłości braterskiej, zdradzie i przemianie, z elementami magicznymi i moralnymi. Jak każdy tego rodzaju utwór, może być interpretowana na wiele sposobów:
Motyw rodzinny: Historia pokazuje silne więzi między rodzeństwem, które mimo przeciwności losu i przemiany w zwierzęta, nadal się wspiera. To symbol niezłomnej miłości rodzinnej, która potrafi przezwyciężyć zło.
Zło macochy: Macocha, która zamienia dzieci w zwierzęta, reprezentuje zły wpływ dorosłych na niewinne dzieci. Jest to odzwierciedlenie strachu przed tą częścią rodziny, która nie jest biologicznie związana z dziećmi, oraz skutków zazdrości i nienawiści.
Czarodziejskie przemiany: Zamiana dzieci w zwierzęta to częsty motyw w baśniach braci Grimm. Reprezentuje on przemiany, które ludzie muszą przejść, aby osiągnąć wyniosłe cele lub odnaleźć prawdziwe ja.
Interwencja trzeciej osoby: Postać kucharza i wróżki jest kluczowa dla szczęśliwego zakończenia. Symbolizują one nadzieję, którą niesie dobroć i mądrość innych ludzi w obliczu zła. Ich udział w zakończeniu historii podkreśla znaczenie współczucia i odwagi w działaniu.
Przesłanie moralne: Bajka uczy, że miłość i dobroć zawsze znajdą sposób na pokonanie zła. Często zakłada się, że złe czyny mają swoje konsekwencje, a ci, którzy są źli, ostatecznie zostaną pokonani przez siły dobra.
Ostatecznie, „Rybka i owieczka“ to opowieść o triumfie dobra nad złem oraz o sile rodzinnych więzi, które mogą przetrwać wszystkie próby losu.
Baśń „Rybka i owieczka“ przypisana Braciom Grimm, choć nie jest powszechnie znana jako jedna z ich klasycznych opowieści, zawiera wiele typowych elementów charakterystycznych dla ich twórczości. Dokonajmy analizy lingwistycznej i strukturalnej tej baśni.
Relacje rodzinne: Centralnym motywem jest relacja między bratem a siostrą, którzy są sobie bardzo bliscy. Ich więź jest fundamentalna dla rozwoju fabuły i determinacji przetrwania przeciwko złej macosze.
Zła macocha: Typowy motyw w literaturze baśniowej – macocha jako źródło zła i cierpienia dla bohaterów. Jej działania wynikają z zazdrości i złośliwości.
Czarodziejskie przemiany: Przemiana brata i siostry w zwierzęta jest symbolem ich dehumanizacji przez złą moc. To także odzwierciedlenie utraty niewinności i opresji.
Magiczna pomoc: W tekście pojawia się wróżka, która przywraca dzieciom ich postać. Jest to klasyczny element baśni, gdzie magiczna interwencja prowadzi do szczęśliwego zakończenia.
Narracja i Styl: Język jest prosty i bezpośredni, typowy dla baśni. Użycie dialogów oraz rymowanki odzwierciedla tradycyjny sposób opowiadania historii, który ma przyciągać uwagę dzieci.
Rybka: Często w literaturze symbolizuje bezbronność i zagrożenie, jak również życie.
Owieczka: Symbol niewinności i ofiarności.
Woda i las: Woda jako przestrzeń oddzielenia, przejścia, natomiast las jako miejsce schronienia i odrodzenia.
Konflikt i Rozwiązanie: Konflikt napędzany przez złą macochę zostaje rozwiązany przez interwencję nadprzyrodzoną (wróżki). Jest to typowa struktura problem-rozwiązanie, często spotykana w baśniach.
Rytmiczność i Repetytoryjność: Wyliczanka, która jest użyta w środku historii, dodaje rytmu i nawiązuje do ustnych tradycji opowiadania.
Emocjonalny ładunek: Użycie zwrotów pełnych emocji (np. „Ach, braciszku, w ciemnej wodzie, jakże smutno mi, niebodze!“) potęguje dramatyzm scen.
Baśniowy świat „Rybki i owieczki“ jest odzwierciedleniem wartości i problemów, które są ponadczasowe, takich jak miłość rodzinna, dobro vs. zło i odkupienie. Mimo swojej prostoty, historia niesie głębokie przesłanie moralne i wpisuje się w kanon klasycznych narracji baśniowych dzięki uniwersalności i symbolice.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
|---|---|
| Numer | KHM 141 |
| Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 450 |
| Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, PT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Indeks czytelności Björnssonaa | 47.8 |
| Flesch-Reading-Ease Indeks | 23.6 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
| Gunning Fog Indeks | 17.9 |
| Coleman–Liau Indeks | 12 |
| SMOG Indeks | 12 |
| Automatyczny indeks czytelności | 11 |
| Liczba znaków | 2.542 |
| Liczba liter | 2.034 |
| Liczba zdania | 24 |
| Liczba słów | 397 |
| Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 16,54 |
| Słowa z więcej niż 6 literami | 124 |
| Procent długich słów | 31.2% |
| Sylaby razem | 781 |
| Średnie sylaby na słowo | 1,97 |
| Słowa z trzema sylabami | 113 |
| Procent słów z trzema sylabami | 28.5% |
