Czas czytania dla dzieci: 3 min
Od dawien dawna ryby nie były zadowolone, że w ich państwie nie ma porządku. Nikt nie liczył się z nikim, każdy pływał w prawo, w lewo, jak mu się podobało, wciskał się pomiędzy tych, którzy chcieli trzymać się gromadą, albo tarasowali im drogę, silniejszy słabszemu wymierzał ciosy ogonem, odtrącał go brutalnie albo po prostu pożerał, na nic nie zważając.
– Jakby to było dobrze, gdybyśmy miały króla, który wprowadziłby wreszcie praworządność i sprawiedliwość – mówiły ryby.
I postanowiły obrać królem tego, który potrafi najprędzej przedrzeć się przez nurt i pospieszyć z pomocą słabszym.
Zwartą kolumną ustawiły się przy brzegu i szczupak dał ogonem znak, na który wszystkie ryby ruszyły przed siebie. Szczupak wystrzelił naprzód jak strzała, a za nim śledź, kiełb, okoń, karp i jak się tam one jeszcze zowią. Gładzica płynęła wraz z innymi z nadzieją, że i ona dotrze do celu.
Nagle rozległ się okrzyk:
– Śledź płynie pierwszy! Śledź płynie pierwszy!
– Kto tam pierwszy? Kto pierwszy? – postękiwała płaska, niezgrabna gładzica, która pozostała daleko w tyle.
– Śledź, śledź! – brzmiała odpowiedź.
– Goły śledź? – cedziła przez zęby. – Goły śledź?
Od tej pory gładzica za karę ma krzywy pyszczek.

Kontekst
Interpretacje
Jezyk
Opowieść „Gładzica“ Braci Grimm to ciekawa bajka z morałem, która dotyczy porządku, współzawodnictwa i konsekwencji wynikających z zazdrości oraz złośliwości. Historia rozgrywa się w świecie ryb, które odczuwają chaos i potrzebują przywódcy. Decydują się zorganizować wyścig, aby wybrać króla, który przywróci praworządność. W wyścigu na prowadzenie wysuwa się śledź, jednak gładzica nie mogąc pogodzić się z przegraną, zaczyna zazdrośnie komentować sytuację. Jej słowa i złośliwość zostają ukarane na trwałe – gładzica odtąd ma krzywy pyszczek.
Bajka przypomina, że zazdrość i brak akceptacji własnych ograniczeń mogą prowadzić do trwałych konsekwencji. Jest to refleksja nad tym, jak destruktywne może być porównywanie się z innymi i jak ważne jest docenianie własnych wyjątkowych cech, zamiast pogrążania się w negatywnych emocjach.
Bajka „Gładzica“ braci Grimm, podobnie jak wiele innych ich opowieści, zawiera głębsze przesłania moralne i społeczne, które można interpretować na różne sposoby.
Ambicja i zazdrość: Gładzica, mimo że jest daleko w tyle, krytykuje zwycięskiego śledzia. Jej zazdrość i brak akceptacji dla porażki manifestują się w jej krzywym pyszczku, co można zrozumieć jako metaforę dla tego, jak negatywne emocje mogą deformować nasz charakter i sposób postrzegania przez innych.
Wartość talentów: Historia podkreśla, że nie każda jednostka jest stworzona do tego samego. Choć gładzica nie była najszybsza, to nie umniejsza jej wartości. Zamiast negatywnie oceniać innych, powinniśmy zaakceptować nasze własne mocne i słabe strony.
Konsekwencje słów: Bajka przypomina o tym, że nasze słowa mogą mieć długotrwałe konsekwencje. Zgryźliwe uwagi gładzicy prowadzą do jej trwałej „kary”, co może być przestrogą przed pochopnym wyrażaniem negatywnych opinii.
Sprawiedliwość a natura: Ryby pragną króla, który zaprowadzi porządek, co może być odniesieniem do ludzkiej potrzeby hierarchii i struktury. Jednak w naturze, jak przedstawia to bajka, istnieje chaos i miejsce dla różnych strategii przetrwania – nie zawsze to, co najsilniejsze, jest najlepsze.
Społeczne role i akceptacja: Historia zwraca uwagę na społeczne dążenie do jedności i porządku. Wybory dokonywane przez społeczność, jak wybór króla, często są motywowane potrzebą porządku, ale mogą nie doceniać różnorodności ról i wkładu różnych jednostek.
Podsumowując, „Gładzica“ można interpretować na wiele sposobów, w zależności od tego, które aspekty tej krótkiej, lecz bogatej w treść historii, uznamy za kluczowe. Bajka sugeruje refleksję nad naszą naturą, emocjami i społecznymi strukturami.
Baśń „Gładzica” autorstwa Braci Grimm zawiera kilka istotnych elementów, które można poddać analizie lingwistycznej.
Struktura narracyjna: Baśń ma typową strukturę opowieści ludowej, z motywem porządku i chaosu we wspólnocie. Konflikt w królestwie ryb, które dążą do ustanowienia monarchy, wprowadza fabularny punkt wyjścia dla dalszych wydarzeń. Gładzica, jako bohater tytułowy, przegrywa w „zawodach” na króla, co prowadzi do jej ostatecznego stanu – krzywego pyszczka.
Symbolika i personifikacja: W baśni ryby są personifikowane, przedstawiane jako istoty z ludzkimi cechami i zdolnością do komunikacji i organizacji społecznej. Ryby pragną króla, co symbolizuje dążenie do porządku i sprawiedliwości, a ich wybór według szybkości i zdolności pomocy innym rybom wskazuje na wartości, które są cenione w ich społeczeństwie.
Język i styl: Użycie potocznego języka („Goły śledź?”) i prostych, krótkich zdań czyni baśń przystępną dla dzieci, co jest typowe dla opowieści Braci Grimm. Pytania zadawane przez gładzicę („Kto tam pierwszy? Kto pierwszy?”) oraz ich rytmiczna powtarzalność wprowadzają dynamikę i napięcie do narracji.
Motyw kary i moralności: Baśń kończy się swego rodzaju morałem. Gładzica, która z niedowierzaniem i może nieco złośliwie komentuje rezultat wyścigu, zostaje ukarana krzywym pyszczkiem. To może być interpretowane jako przestroga przed zazdrością, zawiścią czy lekceważącym podejściem do wyników sprawiedliwie przeprowadzonych zawodów.
Dialekt i charakterystyka regionalna: Baśnie Braci Grimm często zawierają elementy charakterystyczne dla regionu, z którego pochodzą. Wybór ryb jako bohaterów może odnosić się do lokalnych tradycji rybackich i kultury związanej z wodą.
Podsumowując, analiza lingwistyczna baśni „Gładzica” ukazuje, jak za pomocą prostych środków językowych i narracyjnych Bracia Grimm tworzą opowieść, która przekazuje ważne lekcje moralne i w ciekawy sposób przedstawia temat organizacji społecznej i sprawiedliwości.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
---|---|
Numer | KHM 172 |
Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 250A |
Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Indeks czytelności Björnssonaa | 40 |
Flesch-Reading-Ease Indeks | 35.9 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 10.8 |
Gunning Fog Indeks | 13.8 |
Coleman–Liau Indeks | 12 |
SMOG Indeks | 12 |
Automatyczny indeks czytelności | 8 |
Liczba znaków | 1.205 |
Liczba liter | 956 |
Liczba zdania | 18 |
Liczba słów | 185 |
Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 10,28 |
Słowa z więcej niż 6 literami | 55 |
Procent długich słów | 29.7% |
Sylaby razem | 351 |
Średnie sylaby na słowo | 1,90 |
Słowa z trzema sylabami | 45 |
Procent słów z trzema sylabami | 24.3% |