Czas czytania dla dzieci: 6 min
Wilk miał u siebie lisa, a czego chciał wilk, to lis musiał robić, bo był słabszy. Lecz lis chętnie pozbyłby się pana. Zdarzyło się, że obaj szli przez las. Rzekł tedy wilk „Rudy lisie, załatw coś do żarcia, albo ciebie zeżrę.“ Odparł więc lis: „Znam gospodarstwo, gdzie jest para jagniąt. Jeśli masz ochotę, pójdziemy po jedno.“ Pasowało to wilkowi, poszli więc, a list ukradł jagnię, przyniósł wilkowi i uciekł. Wilk zaś je zjadł, lecz nie miał wciąż dość, chciał jeszcze drugie, poszedł więc po nie. A że zrobił to niezdarnie, spostrzegła go matka jagniąt i zaczęła tak strasznie krzyczeć, że zbiegli się chłopi. Znaleźli wilka i tłukli go bez litości, że gdy dotarł do lisa kulał i wył. „Ładnie mnie poprowadziłeś, “ rzekł, „Ale chciałem jeszcze drugie jagnię, a wtedy pochwycili mnie chłopi i złoili mi skórę.“ Lis zaś odpowiedział: „Dlaczego zawsze jesteś taki łasy.“
Drugiego dnia znów wyszli w pole, a wilk znowu rzekł: „Rudy Lisie, załatw coś do żarcia, albo ciebie zeżrę.“
Lis odrzekł tedy: „Znam gospodarstwo, gdzie kobieta dziś wieczorem piecze pączki. Pójdziemy po nie.“ Poszli więc, lis zakradł się pod dom, rozglądał się i obwąchiwał tak długo, aż się dowiedział, gdzie stała micha. Wyciągnął potem sześć pączków i zaniósł wilkowi. „Masz tu swoje żarcie,“ powiedział i ruszył swoją drogą. Wilk połknął pączki w jednej chwili i rzekł: „Smakują malizną,“ poszedł więc i ściągnął w dół całą michę, że aż rozleciała się na kawałki. Zrobił się wielki hałas, wyszła kobieta, a gdy zobaczyła wilka, zawołała ludzi. Przybiegli czym prędzej i tłukli wilka ile wlezie. Bez czucia w dwóch nogach i głośno wyjąc dotarł do lisa. „Ale mnie brzydko wyprowadziłeś!,“ zawołał, „Chłopi mnie złapali i wygarbowali skórę.“ Lecz lis odpowiedział: „Dlaczego zawsze jesteś taki łasy.“
Trzeciego dnia, gdy znów byli razem, a wilk z trudem kulał do przodu, rzekł mimo to znowu: „Rudy lisie, załatw mi coś do żarcia, albo zeżrę ciebie.“ Lis odpowiedział: „Znam człowieka, który zarżnął dziś zwierza, a cała beczka solonego mięsa stoi w piwnicy. Pójdziemy po nie. „Ale odejdę razem z tobą, żebyś mi pomógł, gdy nie będę mógł uciec.“ – „Niech i tak będzie,“ rzekł lis i pokazał mu swe lisie sztuczki i dróżki, aż wreszcie dotarli do piwnicy. Było tam mięsa w bród, a wilk zabrał się do niego od razu i myślał sobie „Minie trochę czasu, nim skończę.“ List także sobie nie żałował, rozglądał się jednak wszędzie, często biegał do dziury, przez którą weszli, i próbował, czy jego ciało jest jeszcze na tyle wąskie, by się przez nią przedrzeć. Wilk zaś powiedział: „Drogi lisie, dlaczego tak biegasz tam i z powrotem, wyskakujesz i wskakujesz?“ – „Muszę przecież zobaczyć, czy nikt nie idzie,“ odpowiedział chytrus,, „Tylko nie żryj za dużo!“ A wilk rzekł: „Nie odejdę, zanim beczka nie będzie pusta.“ Lecz wtem przyszedł do piwnicy chłop, który usłyszał hałas lisich skoków. Lis, gdy go zobaczył, wyskoczył jednym susem przez dziurę. Wilk chciał podążyć za nim, lecz upasł się tak, że nie mógł się przecisnąć i utknął. Chłop zaś przyszedł z kijem i zatłukł go na śmierć. A lis skakał sobie odtąd wesoło po lesie i się cieszył, że nie było już łasucha.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Kontekst
Interpretacje
Jezyk
Bajka Braci Grimm „Wilk i lis“ przedstawia historię stadka dwóch różnych zwierząt, które łączy relacja podporządkowania, ale jednocześnie rywalizacji i sprytu. Wilk, jako silniejszy, zmusza lisa do zdobywania pożywienia, a lis, chociaż słabszy, stara się sprytnie wymigać od zobowiązań, przy jednoczesnym zastawianiu pułapek na wilka.
W pierwszym epizodzie lis pomaga wilkowi zdobyć jagnię, ale wilk swoim łakomstwem zostaje pochwycony i pobity przez chłopów.
W kolejnych przygodach sytuacja się powtarza: lis zaspokaja głód wilka, lecz kiedy wilk chce więcej, wpada w kłopoty przez swoją chciwość.
Ostatecznie lis prowadzi wilka do piwnicy pełnej mięsa, gdzie obaj ucztują. Lis zachowuje ostrożność i regularnie sprawdza drogę ucieczki, podczas gdy wilk skupia się jedynie na jedzeniu, aż w końcu z powodu przeżarcia nie jest w stanie uciec i zostaje złapany przez gospodarza, który kończy jego żywot.
Bajka ukazuje morał o zgubnych skutkach chciwości i impulsywnego działania. Lis, mimo swojej słabości, umiejętnie prowadzi grę z wilkiem, pokazując, że spryt i ostrożność mogą wynagrodzić, podczas gdy nieumiarkowanie i łapczywość prowadzą do zguby.
Bajka „Wilk i lis“ z kolekcji Braci Grimm opowiada o relacji pomiędzy dwoma zwierzęcymi bohaterami – przebiegłym lisem i żarłocznym wilkiem.
Mądrość i Przebiegłość vs. Chciwość i Nieumiarkowanie: Głównym przesłaniem bajki jest kontrast pomiędzy inteligencją i sprytem lisa a zachłannością wilka. Lis, mimo że jest fizycznie słabszy, używa swojej mądrości, by unikać niebezpieczeństw i manipulować wilkiem. Wilk, z kolei, wpada w kłopoty przez swoją nienasyconą żądzę jedzenia.
Konsekwencje Pazerności: Bajka ostrzega przed nadmierną chciwością i konsumpcyjnym podejściem do życia. Wilk, nie zadowalając się tym, co już dostał, pragnie więcej, co ostatecznie prowadzi go do zguby.
Rola Słabszych w Relacjach Zależności: Historia ukazuje, jak słabsza strona (lis) może przetrwać i uniknąć dominacji dzięki inteligencji i przebiegłości. Chociaż lis jest w słabszej pozycji siłowej, potrafi obrócić to na swoją korzyść, manipulując zachowaniami wilka.
Lekcja Odpowiedzialności: Wilk, ignorując rady lisa, sam przyczynia się do swojego nieszczęścia. To może być interpretowane jako przestroga przed nieodpowiedzialnym zachowaniem i lekceważeniem dobrych rad czy ostrzeżeń.
Symbolika Społeczna: Opowieść może być postrzegana jako symboliczne przedstawienie struktur społecznych, gdzie mocniejsi (wilki) często wykorzystują słabszych (lisy), jednak potrafią oni przetrwać dzięki sprytowi i zdolności adaptacji.
Ironia Losu: Bajka kończy się ironią losu, gdzie to, co zapewniało wilkowi przewagę, czyli jego rozmiar i siła, staje się jego zgubą, gdy nie może uciec przez dziurę w piwnicy.
Każda z tych interpretacji może być rozwijana w zależności od kontekstu, w którym analizujemy bajkę – można ją zastosować do nauki moralności, relacji międzyludzkich lub jako prostą, acz pouczającą historię dla dzieci.
„Wilk i lis“ z baśni Braci Grimm to intrygująca opowieść, która łączy w sobie elementy humoru i moralnej nauki. Analiza lingwistyczna tej baśni może skupić się na kilku istotnych aspektach:
Charakterystyka postaci przez język: Wilk przedstawiony jest jako postać dominująca i groźna, używająca bezpośrednich i groźnych sformułowań („załatw coś do żarcia, albo ciebie zeżrę”). Jego sposób mówienia odzwierciedla bezwzględność i zachłanność. Lis, z kolei, posługuje się bardziej zawoalowanym językiem, demonstrując spryt i inteligencję. Jego odpowiedzi są przemyślane i podstępne („Znam gospodarstwo, gdzie jest para jagniąt”).
Powtarzalność struktury: Baśń ma formę powtarzających się epizodów, w których wilk zmusza lisa do zdobycia pożywienia, a każda próba kończy się dla wilka niepowodzeniem i karą. Ta struktura wzmacnia wrażenie niemocy wilka w kontraście do pomysłowości lisa.
Mowa zależna i niezależna: Dialogi w baśni są skonstruowane tak, aby ujawniać cechy charakteru postaci. Mowa niezależna przyczynia się do dynamizmu opowiadania oraz pozwala czytelnikowi lepiej zrozumieć relacje między postaciami.
Moralna nuta: Baśń przekazuje naukę o zgubnych skutkach chciwości i impulsywności. Finałowa scena, w której wilk ginie z powodu własnej zachłanności, podkreśla moralne przesłanie opowieści.
Stosowanie regionalizmów i archaizmów: Styl baśni może zawierać archaiczne zwroty, co nadaje jej charakteru i autentyczności, przypominając o jej folklorystycznym pochodzeniu.
Podsumowując, „Wilk i lis“ to baśń, której prostota językowa jest zrównoważona bogactwem fabularnym i subtelnym przesłaniem. Analiza lingwistyczna uwidacznia, jak język odzwierciedla charakter postaci i podkreśla moralne nauki ukryte w opowieści.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
|---|---|
| Numer | KHM 73 |
| Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 41 |
| Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, FR, PT, IT, JA, NL, PL, RO, RU, TR, VI, ZH |
| Indeks czytelności Björnssonaa | 32.8 |
| Flesch-Reading-Ease Indeks | 48.2 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 9.7 |
| Gunning Fog Indeks | 10.8 |
| Coleman–Liau Indeks | 12 |
| SMOG Indeks | 11.1 |
| Automatyczny indeks czytelności | 7.4 |
| Liczba znaków | 3.139 |
| Liczba liter | 2.455 |
| Liczba zdania | 40 |
| Liczba słów | 517 |
| Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 12,93 |
| Słowa z więcej niż 6 literami | 103 |
| Procent długich słów | 19.9% |
| Sylaby razem | 889 |
| Średnie sylaby na słowo | 1,72 |
| Słowa z trzema sylabami | 76 |
| Procent słów z trzema sylabami | 14.7% |
