Czas czytania dla dzieci: 7 min
Była raz leniwa dziewczynka, która nie chciała prząść, a matka w żaden sposób nie mogła jej do tego zmusić. Wreszcie pewnego razu matka straciła cierpliwość i zbiła leniwą córkę, która poczęła głośno płakać.
Właśnie królowa przejeżdżała koło ich chatki, a usłyszawszy płacz zatrzymała powóz, weszła do izby i zapytała, za co matka tak bije dziewczynkę, że krzyki słychać aż na drodze. Kobieta wstydziła się przyznać, że ma tak leniwą córkę, rzekła więc:
– Nie mogę oderwać jej od kądzieli, ciągle chciałaby prząść, a ja jestem uboga i nie mogę jej lnu nastarczyć.
Królowa zaś odparła:
– Lubię bardzo warczenie kołowrotka, dajcie mi więc swoją córkę, a nigdy jej lnu nie zabraknie, będzie sobie przędła do woli.
Matka uradowała się bardzo, a królowa zabrała dziewczynkę. Kiedy przybyły do zamku, powiodła ją królowa na górę, gdzie w trzech pokojach pełno było najpiękniejszego lnu.
– Teraz możesz prząść ile dusza zapragnie – rzekła królowa – a kiedy wszystek ten len uprzędziesz, dostaniesz najstarszego królewicza za męża. Nie będę zważała na to, że jesteś uboga, twoja niestrudzona pilność wystarczy za posag.
Dziewczynka przeraziła się bardzo, gdyż nie umiała prząść, i choćby miała żyć trzysta lat i od rana do nocy siedzieć przy kądzieli, nie uprzędłaby ani nitki. Kiedy została sama, wybuchła rzewnym płaczem i siedziała tak trzy dni nie tknąwszy kądzieli.
Trzeciego dnia królowa weszła do niej i zdziwiła się widząc, że praca jeszcze nie rozpoczęta, ale dziewczynka tłumaczyła się, że nie mogła pracować z wielkiej tęsknoty za matką i domem. Królowa zadowoliła się tą wymówką, ale rzekła odchodząc:
– Od jutra musisz się już wziąć do pracy.
Kiedy dziewczynka została znowu sama, podeszła strapiona do okna. Wtem ujrzała trzy kobiety, z których jedna miała szprotawą stopę, druga wielką wargę dolna, zwisającą na podbródek, a trzecia ogromny palec. Przystanęły pod oknem i zapytały dziewczynkę o powód jej smutku. Dziewczynka opowiedziała im wszystko, one zaś zaofiarowały jej pomoc, mówiąc:
– Jeżeli zaprosisz nas na wesele i nie będziesz się nas wstydzić, lecz nazwiesz nas ciotkami, jeżeli posadzisz nas przy swoim stole, to w kilka dni uprzędziemy ci cały len.
– Bardzo chętnie – odparła dziewczynka – wejdźcie tylko i siadajcie do pracy.
Trzy prządki weszły do izby i zabrały się raźno do roboty. Jedna snuła nitkę i naciskała koło, druga śliniła nitkę, trzecia skręcała ją i uderzała palcem o stół, a ile razy uderzyła, spadała na podłogę spora garść pięknego przędziwa. Kiedy królowa przychodziła, dziewczynka chowała trzy prządki do ostatniej izdebki i pokazywała swe piękne przędziwo, a królowa nie mogła się jej dość nachwalić.
Gdy pierwsza izba była już pusta, prządki zabrały się do drugiej, potem do trzeciej, a wkrótce opróżniły i tę. Wówczas pożegnały się z dziewczynką i rzekły:
– Pamiętaj, coś nam obiecała, wyjdzie ci to na dobre.
Kiedy dziewczynka pokazała królowej puste izby i mnóstwo najpiękniejszego przędziwa, zaczęto natychmiast szykować wesele, a królewicz cieszył się bardzo, że dostanie tak pilną i zdolną żonę. Narzeczona zaś rzekła:
– Drogi królewiczu, mam trzy ciotki, które wyświadczyły mi wiele dobrego, nie chciałabym więc zapomnieć o nich w chwili szczęścia. Pozwól mi zaprosić je na wesele i posadzić przy stole.
Królowa i jej syn rzekli:
– Chętnie zgadzamy się na to.
Kiedy się uczta rozpoczęła, weszły do sali trzy prządki w przedziwnych szatach, a panna młoda rzekła:
– Witajcie, cioteczki.
I posadziła je obok siebie przy stole.
– Ach – rzekł królewicz – skąd masz takie potworne ciotki?
A zbliżając się do pierwszej zapytał:
– Od czego masz taką spłaszczoną nogę?
– Od naciskania koła – odparła – od naciskania koła.
– A ty – zapytał drugą – od czego masz taką obwisłą wargę?
– Od ślinienia nici – odparła – od ślinienia nici.
– A ty – zapytał trzecią – od czego masz taki wielki palec?
– Od kręcenia nici – odparła – od kręcenia nici.
Królewicz przeraził się bardzo i rzekł:
– Od dzisiejszego dnia narzeczonej mojej nie wolno tknąć kądzieli.
W ten sposób pozbyła się dziewczynka na zawsze nieszczęsnego przędzenia.

Kontekst
Interpretacje
Jezyk
Baśń „O trzech prządkach“ spisana przez braci Grimm opowiada historię leniwej dziewczynki, która dzięki przypadkowemu zbiegowi okoliczności i pomocy trzech niezwykłych kobiet unika niechcianego przędzenia, a jej życie ulega diametralnej zmianie.
Początkowo, lenistwo dziewczynki staje się powodem frustracji dla jej matki, która z kolei stara się ukryć prawdę przed królową. Królowa, wierząc, że dziewczynka jest niezwykle zapaloną prządką, postanawia zabrać ją na zamek i zapewnia jej nieograniczoną ilość lnu do przędzenia, obiecując w zamian małżeństwo z najstarszym królewiczem. Dziewczynka nie jest w stanie podołać zadaniu, aż do momentu, kiedy zjawiają się trzy tajemnicze prządki o dziwnym wyglądzie, które oferują jej pomoc za zaproszenie na wesele.
Dzięki umiejętnościom prządek, wszystkie pokoje zapełnione lnem zostają szybko opróżnione, a dziewczynka zostaje uwolniona od obowiązku przędzenia. Mimo początkowego kłamstwa, historia kończy się szczęśliwie, bo królewicz, przerażony skutkami żmudnej pracy widocznymi na „ciotkach“, decyduje, że jego narzeczona nigdy nie będzie musiała prząść.
Ta baśń ukazuje wartość sprytu i pomysłowości oraz trudności związane z presją społeczną i oczekiwaniami rodziny. Mimo że dziewczynka kłamie, by uniknąć pracy, ostatecznie znajduje szczęście, a historia uczy, że pozory mogą mylić.
Bajka „O trzech prządkach“ braci Grimm jest interesującym przykładem na to, jak można różnorodnie interpretować klasyczne baśnie.
Lenistwo vs. Pracowitość: Na pierwszy rzut oka, bajka może być odczytywana jako przestroga przed lenistwem i przypomnienie o wartości pracowitości. Dziewczynka, która nie chce pracować, zostaje rzucona w sytuację, w której musi prząść ogromne ilości lnu. Jednakże, ostatecznie dzięki sprytowi i pomocy prządek, unika ciężkiej pracy.
Pomoc i solidarność kobiet: Historia podkreśla wagę pomocy i solidarności. Trzy prządki pomagają dziewczynce w potrzebie, nie prosząc o nic w zamian, poza swoją obecnością na weselu. W tej interpretacji baśń pokazuje, jak kobiety mogą wspierać się nawzajem w trudnych sytuacjach.
Pozory mogą mylić: Dziewczynka nie jest w rzeczywistości pracowita, ale dzięki zręcznemu blefowaniu jej lenistwo jest postrzegane jako pilność. Ta interpretacja sugeruje, że czasem istotne są umiejętności społeczne i spryt.
Kara i nagroda: Można również zinterpretować tę baśń jako opowieść o tym, że uczciwość popłaca. Chociaż dziewczynka początkowo kłamie na temat swoich umiejętności, to ostatecznie, poprzez spełnienie swojej obietnicy wobec prządek, osiąga szczęśliwe zakończenie.
Rola kobiet w społeczeństwie: Bajka może być także krytyką presji społecznej na kobiety. Dziewczynka zostaje wciągnięta w świat, w którym wartość kobiety mierzy się jej zdolnością do wykonywania tradycyjnych zadań domowych. Jednak ostatecznie unika takich oczekiwań dzięki prawdomówności prządek.
Każda z tych interpretacji wnosi coś wartościowego do rozważań nad treścią baśni i pokazuje, jak bogaty w znaczenie może być świat klasycznych bajek.
Analiza lingwistyczna tej baśni braci Grimm, zatytułowanej „O trzech prządkach“, ujawnia kilka interesujących elementów językowych i narracyjnych:
Struktura narracji: Baśń wykorzystuje klasyczną strukturę narracyjną, która jest charakterystyczna dla opowieści ludowych. Rozpoczyna się wprowadzeniem problemu (leniwość dziewczynki), rozwija poprzez interwencję monarchy (królowa), prowadzi do założenia nieprawdopodobnego zadania i jego rozwiązania (pomoc nadprzyrodzona), a kończy szczęśliwym rozwiązaniem (wesele).
Język i styl: Używany język jest prosty i zrozumiały, co jest typowe dla baśni – ma na celu dotarcie zarówno do dzieci, jak i dorosłych. Styl jest narracyjny, koncentruje się na opowiadaniu historii i moralnym przesłaniu, bez zbędnych opisów czy złożonych konstrukcji zdaniowych.
Dialogi: Dialogi są krótkie, funkcjonalne i pełnią kluczową rolę w rozwijaniu fabuły. Rozmowy między postaciami przyspieszają akcję i pomagają w zrozumieniu relacji między postaciami.
Motywy i tematy: Baśń zawiera kilka klasycznych motywów, takich jak lenistwo kontra pracowitość, zmyślność i spryt, pomoc magicznych istot oraz motyw nagrody za pozorną pracowitość. Tematem przewodnim jest triumf sprytu i przebiegłości nad przymusem i ciężką pracą.
Moralność i przekaz: Baśń przekazuje przesłanie, że spryt i umiejętność korzystania z pomocy innych mogą prowadzić do sukcesu. Końcowy morał sugeruje, że warto korzystać z pomocy innych i że umiejętności społeczne są równie ważne jak fizyczna praca.
Symbolika: Utrzymanie lenistwa dziewczynki w tajemnicy, nieprawdopodobne zadanie przędzenia ogromnych ilości lnu, oraz trzy prządki o niezwykłych cechach fizycznych to elementy, które można interpretować symbolicznie – jako krytykę społecznych oczekiwań dotyczących pracy i siły roboczej.
Postacie: Postacie są archetypiczne – leniwa dziewczyna, wymagająca matka, hojna królowa, mądrościowe postaci w postaci trzech prządek, oraz królewicz jako nagroda. Interakcje między postaciami służą podkreśleniu moralnego przesłania baśni.
Ta analiza ujawnia, jak baśnie braci Grimm łączą elementy ludowej mądrości z umiejętnością tworzenia angażujących opowieści, które przetrwały stulecia jako część kanonu literatury dziecięcej.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
---|---|
Numer | KHM 14 |
Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 501 |
Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, FR, PT, FI, HU, IT, JA, NL, PL, RO, RU, TR, VI, ZH |
Indeks czytelności Björnssonaa | 48.7 |
Flesch-Reading-Ease Indeks | 23.2 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
Gunning Fog Indeks | 17.5 |
Coleman–Liau Indeks | 12 |
SMOG Indeks | 12 |
Automatyczny indeks czytelności | 11.5 |
Liczba znaków | 4.066 |
Liczba liter | 3.266 |
Liczba zdania | 38 |
Liczba słów | 623 |
Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 16,39 |
Słowa z więcej niż 6 literami | 201 |
Procent długich słów | 32.3% |
Sylaby razem | 1.230 |
Średnie sylaby na słowo | 1,97 |
Słowa z trzema sylabami | 173 |
Procent słów z trzema sylabami | 27.8% |