Çocuklar için okuma zamanı: 9 dk
Hiçbir şeyden korkmayan bir asker hiçbir şeyi de umursamıyordu. Ordudan ayrıldıktan sonra, hiçbir meslek öğrenmediği için para kazanamadı; orada burada dolaşıp işi dilenciliğe kadar vardırdı.
Üzerine eski bir yağmurluk çekti; manda derisinden yapılma çizmelerini giydi.
Bu şekilde dağ taş demeden yollara düştü; tarlalardan geçti, patikalardan yürüdü, derken bir ormana vardı. Önce nerede olduğunu anlamadı, ama kesilmiş bir ağacın kütüğünde oturan iyi giyimli bir adam gördü. Adam yeşil renkte bir avcı ceketi giymişti.
Asker onunla tokalaşarak yanına, çimenler üzerine oturdu ve bacaklarını uzattı.
„Bakıyorum, çizmelerin çok güzel! Pırıl pırıl parlıyor“ dedi avcıya. „Ama benim gibi çok yol yürürsen dayanmaz onlar. Benimkilere bak, manda derisinden; yıllardır kullanıyorum dağ taş demeden!“
Bir süre sonra asker ayağa kalkarak şöyle dedi: „Burada daha fazla kalamam. Karnım acıktı! Söylesene Çizmeli Kardeş, bu yol nereye gider?“
„Ben de bilmiyorum“ diye cevap verdi avcı. „Ormanda yolumu kaybettim.“
„Benim başıma gelen senin başına da gelmiş“ dedi asker. „Aynı kaderi paylaşıyoruz demektir. İstersen birlikte yola çıkalım.“
Avcı hafifçe güldü; sonra beraber yola koyuldular. Gittiler, gittiler, derken karanlık bastırdı.
„Bu ormandan çıkamayacağız“ dedi asker. „Ama uzakta bir ışık görüyorum, orada yemek de buluruz belki.“
Taştan yapılma bir eve vardılar ve kapıyı çaldılar. Bir kocakarı kapıyı açtı.
„Yatacak bir yer arıyoruz“ dedi asker. „Biraz da yiyecek bir şey, çünkü karnım zil çalıyor!“
„Burada kalamazsınız“ diye cevap verdi kocakarı: „Burası haydut yatağıdır; aklınız varsa, onlar dönmeden kaçarsınız; yoksa sizi bulurlarsa hapı yutarsınız!“
„Boş versene sen! İki günden beri mideme bir şey girmedi; ha burada ölmüşüm, ha ormanda, ne fark eder ki! Ben içeri giriyorum“ dedi asker.
Avcı girmek istemedi, ama asker onu kolundan çekerek, „Gel, arkadaş, postu kolay deldirtmeyiz“ dedi.
Kocakarı onlara acıdı. „Şu sobanın arkasına saklanın; onlar yemek yiyip uyuduktan sonra size bir şeyler verebilirim“ dedi.
Tam o köşeye çekilmişlerdi ki, on iki haydut içeri daldı; hazır sofraya oturdular, arsız arsız yemek istediler.
Kocakarı onlara bir tepsi içinde kızarmış et getirdi; haydutlar yemeğe saldırdı.
Asker et kokusu burnuna gelince avcıya, „Daha fazla dayanamayacağım, kalkıp ben de onlarla yiyeceğim“ dedi.
„Canımızı tehlikeye atıyorsun“ diyen avcı onu kolundan tuttu. Ama asker yüksek sesle öksürmeye başladı.
Bunu duyan haydutlar çatalı bıçağı bir yana bırakarak yerlerinden fırladı ve sobanın arkasında saklananı buldular.
„Ooo, beylere de bakın hele! Ne arıyorsunuz burada? Casusluğa mı çıktınız yoksa? Bekleyin de, size ağaçta sallanmayı öğretelim“ dediler.
„Ağır olun bakalım“ diye karşılık verdi asker. „Benim karnım aç, önce yemek verin, sonra ne isterseniz onu yapın.“
Haydutlar şaşırdı. Şefleri, „Bakıyorum korkmuyorsun! Güzel! Yemek verelim, ama sonra öleceksin!“
„Görürüz“ diyen asker masaya oturdu ve hiç korkmadan kızartmaya el attı. Avcıya dönerek, „Gel, çizmeli kardeş, sen de ye! Benim kadar acıkmışsındır, kendi evinde bile bundan daha iyisini bulamazsın“ dedi.
Haydutlar askere şaşkınlıkla baktılar ve „Herif hiç tınlamıyor be“ dediler.
Sonra asker, „Yemek iyiymiş. Şimdi içecek bir şey getirin“ dedi.
Haydut şefi keyiflendi, bu küstahlığı da sineye çekerek kocakarıya seslendi: „Mahzenden bir şişe şarap getir, en iyisinden“ dedi.
Asker şişenin mantarını ses çıkartacak şekilde çıkarırken, „Bak, çizmeli kardeş, buna bayılacaksın! Buradaki eşdostun şerefine içiyorum“ dedi ve şişeyi haydutların başı üzerinde gezdirerek: „Hepiniz çok yaşayın, ama şimdi ağzınızı açıp sağ elinizi havaya kaldırın“ diye ekledi. Bu sözler ağzından çıkar çıkmaz haydutların hepsi hareketsiz kaldı. Hepsi taşlaşmıştı; ağızları açıktı ve sağ elleri havaya kalkmıştı.
Avcı askere, „Bakıyorum, çok marifetlisin! Hadi eve gidelim“ dedi.
„Ohoo, acele ediyorsun be çizmeli kardeş! O kadar erken gitmeyelim. Düşmanı yendik, şimdi ganimete bakalım. Herifler ağızları açık, bize bakıyor, ama ben izin vermedikçe kımıldayamazlar. Gel, ye, iç“ diye karşılık verdi asker.
Kocakarı bir şişe şarap daha getirdi ve asker üç günlük yiyeceği bir oturuşta bitirdikten sonra sofradan ancak kalktı.
„Hadi artık kirişi kıralım. Kestirmeden gitmeden önce kocakarıya şehrin yolunu soralım“ dedi.
Şehre vardıklarında asker eski arkadaşlarıyla buluştu:
„Ormanda bir haydut yuvası buldum, gelin de şunları kodese tıkalım“ dedi. Sonra arkadaşlarını oraya götürdü. Bu arada avcıya, „Sen de gel bak, onları ayaklarından bağlarken nasıl debelenecekler, görürsün“ dedi. Arkadaşları haydutları çember içine aldıktan sonra asker şarap şişesini eline alarak bir yudum içti. Sonra şişesini onların başları üzerinde gezdirirken, „Hepinizin şerefine!“ diye seslendi. Aynı anda hepsi hareket etmeye başladı, ama muhafızlar hemen onları birer çuvala koyarak bir arabaya yükledi.
Asker, „Doğru hapishaneye götürün bunları“ diye ekledi.
Ama avcı adamlardan birini yanına çağırarak ona bir şey söyledi.
„Çizmeli kardeş“ dedi asker, „Düşmanın hakkından geldik, karnımızı doyurduk. Hadi şimdi rahat rahat yola koyulalım.“
Şehre yaklaşırken asker, şehir surlarına bir sürü insanın toplandığını, hepsinin sevinç naraları attığını ve havalarda zeytin dalları salladıklarını gördü. Derken üzerlerine doğru bir muhafız alayı geldi.
„Ne oluyor yahu?“ diye şaşırarak avcıya sordu.
„Uzun zamandan beri kral bu yöreden uzaktaydı; bilmiyor musun? Bugün geri dönüyor; herkes de onu karşılamaya çıkmış“ diye cevap verdi avcı.
„İyi de, kral nerde peki?“ diye sordu asker: „Ben görmüyorum.“
„Burada“ diye cevap veren avcı ceketini çıkardı; kraliyet elbisesi göründü. „Kral benim; gelişimi bildirmiştim“ dedi.
Asker dehşet içinde kaldı, hemen yere diz çöktü ve ona sıradan bir insanmış gibi davrandığı için özür diledi.
Kral ona elini uzatarak şöyle dedi: „Sen cesur bir askersin; benim bayatımı kurtardın! Artık sıkıntı çekmeyeceksin, ben gerekeni yapacağım. Bir gün canın haydut yatağındaki gibi bir kızartma isterse saraya gel. Ama birinin şerefine içmeden önce benden izin almalısın!“

Arka plan
Yorumlar
Dilbilim
Bu hikaye, Grimm Kardeşler’in masallarından biri olan „Çizmeli Kardeş“ (bazen „The Iron Stove“ ya da „Der Eisenofen“ olarak da bilinir) hikayesinden farklı bir masaldır. Anlattığınız hikaye, cesur ve umursamaz bir askerin nasıl şans eseri bir kralı kurtardığını ve bu nedenle ödüllendirildiğini anlatır. Hikaye, asker ve avcı kılığına girmiş olan kralın ormanda yollarını kaybetmesi ile başlar ve ikilinin haydutlarla dolu bir eve ulaşmasıyla devam eder.
Askerin cesareti ve umursamaz tavrı, haydutlarla karşı karşıya geldiğinde bile kendini gösterir. Asker, haydutlara karşı korkusuz davranırken aslında onların üzerine bir büyü yapar ve böylece tüm haydutlar taş kesilir. Sonrasında, asker ve kral (avcı kılığındaki) şehirlerine dönerler ve kralın gerçek kimliği ortaya çıkar. Kral, askerin cesaretini ve hayatını kurtardığı için onu ödüllendirir ve gelecekte ihtiyaç duyduğunda saraya gelmesini söyler.
Hikaye, cesaretin ve doğru zamanda doğru yerde olmanın önemini vurgular. Aynı zamanda, dış görünüşe aldanmamanın ve insanların gerçek değerini görmenin önemini de anlatmaktadır. Grimm Kardeşler’in bu tür masalları, genellikle ders verici temalar ve ahlaki mesajlar içerir.
„Çizmeli Kardeş“ masalının Grimm Kardeşler tarafından kaleme alınmış bu versiyonu, cesur ve korkusuz bir askerin başından geçen maceraları anlatıyor. Asker, avcı kılığında olan bir kral ile karşılaşır ve birlikte bir haydut yuvasını keşfederler. Askerin cesareti sayesinde haydutlar etkisiz hale getirilir ve asker, kralı kurtarmış olur.
Bu masal, farklı yorum ve anlamlara açık bir yapıya sahiptir.
İşte masalın bazı olası yorumları:
Sosyal Statü ve Kılık Değiştirme
Masal, farklı sosyal statülere sahip karakterlerin – bir asker ve bir kral – kılık değiştirerek birbirlerinin dünyasına girmesi temasını işler. Avcı kılığındaki kral, askerle sıradan bir insan gibi ilişki kurar ve bu tecrübe, hem kralın hem de askerin kişisel gelişimi için önemlidir.
Cesaret ve Korkusuzluk
Asker, masalın merkezinde yer alan karakterdir ve cesaretiyle öne çıkar. Korkusuzluğunun sonucu olarak tehlikeli durumlarla yüzleşir ve haydutlara karşı zafer kazanır. Bu yönüyle masal, cesaretin önemi hakkında bir ders verir.
Dostluk ve Birliktelik
Asker ve avcı (kral) arasında gelişen ilişki, dostluk ve ortak amacı temsil eder. Zor koşullar altında, farklı geçmişlere sahip iki kişi birlikte çalışarak sorunları çözer ve güven bağı kurar.
Adalet ve Dürüstlük
Askerin, tehlikeli bir durumda dürüstlüğünü ve ilkelerini koruyarak hareket etmesi, sonunda adaletin yerini bulmasına neden olur. Haydutların yakalanması ve cezalandırılması, masalda adaletin zaferi olarak yorumlanabilir.
Değişim ve Dönüşüm
Masal, karakterlerin karşılaştıkları durumlar vasıtasıyla içsel bir dönüşüm geçirmelerini de ele alır. Asker, olaylar boyunca sadece fiziksel olarak hayatta kalmakla kalmaz, aynı zamanda daha derin bir farkındalık kazanır ve cesareti ödüllendirilir.
„Çizmeli Kardeş“ masalı, cesaret, dostluk, adalet ve dönüştürücü deneyimler gibi evrensel temaları barındırarak okuyuculara zengin bir anlatım sunar. Bu tür masallar, çeşitli yorumlar ve derslerle doludur ve her okuyucuya farklı bir perspektif kazandırabilir.
„Çizmeli Kardeş“ masalı, Grimm Kardeşler’in derlediği popüler halk hikayelerinden biridir. Bu masal, kültürel ve dilbilimsel açıdan çeşitli yönlerden analiz edilebilir. İşte bu masalın dilbilimsel analizine dair bazı önemli noktalar:
Dil ve Üslup
Sade ve Anlaşılır Dil: Masalın dili, herkesin anlayabileceği sadelikte. Kullanılan kelimeler günlük dilde sıkça karşılaşılan türden. Bu, masalın geniş kitlelere hitap etmesi açısından önemlidir.
Doğrudan Konuşmalar: Masal boyunca karakterlerin doğrudan konuşmaları, hikayeye canlılık katıyor ve okuyucunun karakterlerle bağ kurmasını kolaylaştırıyor.
Betimleyici Unsurlar: Mekanlar ve karakterler betimleyici ifadelerle tanıtılıyor. Örneğin, „yeşil renkte bir avcı ceketi“ veya „pırıl pırıl parlayan çizmeler“ gibi betimlemeler, okuyucunun zihninde net imgeler oluşturuyor.
Temalar ve Motifler
Cesaret ve Korkusuzluk: Masalın ana karakteri asker, cesareti ve korkusuzluğuyla ön plana çıkıyor. Hiçbir şeyden korkmayan bir karakter, halk hikayelerinde sıkça görülen bir motiftir.
Beklenmedik Dostluk: Asker ve avcı/kral arasındaki beklenmedik dostluk, sosyal sınıf ve konum farklılıklarını aşan insan ilişkilerini temsil ediyor.
Ödüllendirilme: Hikayenin sonunda askerin cesaretinden dolayı ödüllendirilmesi, adalet ve hakkaniyet temalarını işliyor.
Fiil Kullanımı: Masalda aktif fiiller sıkça kullanılmış. Bu, hikayenin akışını canlı ve dinamik kılar.
Edebi Cihazlar: Anlatıda tekrarlar ve sözcük oyunları dikkat çekiyor. Özellikle konuşmalarda kullanılan ironik ifadeler ve deyimler, karakterlerin kişiliğini vurguluyor.
Üslup ve Ton: Hikaye mizahi bir tonda ilerliyor. Askerin umursamazlığı ve haydutlarla olan etkileşimleri, okura eğlenceli bir anlatı sunuyor.
Kültürel Bağlam
Alman Folkloru: Grimm Kardeşler, Alman halk edebiyatından beslenmiştir. Bu masal da Alman folklorunun temalarını ve motiflerini yansıtır.
Toplumsal Normlar ve Değerler: Masal, cesaretin ve dürüstlüğün ödüllendirileceği toplumsal normları vurgular.
Yapı ve Kurgu
Lineer Anlatı: Hikaye, baştan sona kadar lineer bir kurguyla ilerler. Her olay bir sonrakine zemin hazırlar.
Geleneksel Masal Unsurları: Krallar, haydutlar, ormanlar gibi öğeler, klasik masal yapısının parçalarıdır.
Genel olarak, „Çizmeli Kardeş“ masalı, dilbilimsel ve kültürel bakımdan zengin bir metindir. Sadelik, canlı diyaloglar ve geleneksel motifler, masalın gücünü ve etkisini artırmaktadır.
Bilimsel analiz için bilgiler
Gösterge | Değer |
---|---|
Numara | KHM 199 |
Aarne-Thompson-Uther Endeksi | ATU Typ 952 |
Çeviriler | DE, EN, ES, FR, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
Björnsson tarafından okunabilirlik indeksi | 44.3 |
Flesch-Reading-Ease Endeksi | 0 |
Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
Gunning Fog Endeksi | 19 |
Coleman–Liau Endeksi | 12 |
SMOG Endeksi | 12 |
Otomatik Okunabilirlik Endeksi | 10.5 |
Karakter Sayısı | 6.090 |
Harf Sayısı | 4.931 |
Cümle Sayısı | 98 |
Kelime Sayısı | 839 |
Cümle Başına Ortalama Kelime | 8,56 |
6'dan fazla harf içeren kelimeler | 300 |
Uzun kelimelerin yüzdesi | 35.8% |
Toplam Heceler | 2.063 |
Kelime Başına Ortalama Heceler | 2,46 |
Üç Heceli Kelimeler | 366 |
Üç Heceli Yüzde Kelimeler | 43.6% |