Czas czytania dla dzieci: 5 min
Chuda Eliza była całkiem inna niż leniwy Henryk i gruba Kasia, których nic nigdy nie mogło wyprowadzić z równowagi. Eliza harowała od rana do wieczora i zadawała swemu mężowi, długiemu Leonowi, tyle roboty, że biedak musiał dźwigać więcej niż obwieszony jukami osioł. Wszystkie ich wysiłki były jednak daremne, nie mieli bowiem nic i niczego nie potrafili osiągnąć. Pewnego wieczoru, kiedy chuda Eliza leżała w łóżku nie mogąc ruszyć ręką ani nogą ze zmęczenia, uporczywe myśli nie pozwalały jej zasnąć. Łokciem dała mężowi sójkę w bok i rzekła:
– Słuchaj, Leon, co mi przyszło do głowy. Gdybym znalazła jednego dukata, drugiego byś mi podarował, trzeciego bym sobie pożyczyła, a czwartego ty byś mi dał, wtedy, mając razem cztery dukaty, kupiłabym młodą krówkę.
Chłopu spodobał się ten pomysł i powiedział:
– Co prawda nie wiem, skąd mam wziąć tego dukata, któego ci mam dać, ale jeśli uda ci się zgromadzić tyle pieniędzy, żeby starczyło na krowę, to dobrze zrobisz przeprowadzając swój zamiar. Już z góry się cieszę – dodał – że jak krówka się ocieli, to będę się mógł od czasu do czasu posilić łyczkiem mleka.
– Mleko nie będzie wcale dla ciebie – odrzekła baba. – Dopuścimy do krowy cielę, żeby ją ssało i wyrosło duże i tłuste, a wtedy drogo je sprzedamy.
– No, pewnie – powiedział chłop. – Ale trochę mleka będziemy przecież mogli sami wypić, to cielęciu nie zaszkodzi.
– Czy ty masz pojęcie, jak trzeba koło krów chodzić! – krzyknęła baba. – Czy to cielęciu zaszkodzi, czy nie, ja się na to nie zgadzam i basta! Choćbyś stanął na głowie, kropli mleka nie dostaniesz! Nie dopuszczę do tego, żebyś ty z łakomstwa zeżarł wszystko, co ja z takim trudem zdobędę!
– Cicho bądź, babo! – huknął na nią mąż. – Bo ci włożę kaganiec!
– Co! – wrzasnęła. – Będziesz mi jeszcze groził, ty darmozjadzie, ty nierobie, ty nicponiu!
Chciała go złapać za włosy, ale długi Leon zerwał się z łóżka, jedną ręką uchwycił oba jej chude ramiona, drugą wcisnął jej głowę w poduszkę, pozwalając wymyślać do woli, i trzymał ją tak długo, aż znużona usnęła. Czy nazajutrz po przebudzeniu jazgotała dalej, czy też poszła szukać dukata, którego miała znaleźć, tego już nie wiem.
Learn languages. Double-tap on a word.Learn languages in context with Childstories.org and Deepl.com.Kontekst
Interpretacje
Jezyk
„Chuda Eliza“ to historia opowiadająca o parze o różnym podejściu do życia i pracy. Eliza, w przeciwieństwie do innych postaci, takich jak leniwy Henryk i gruba Kasia, charakteryzuje się nieustanną pracowitością i pełnym zaangażowaniem. Mimo ciężkiej pracy, zarówno ona, jak i jej mąż Leon, nie osiągają zamierzonych celów i pozostają biedni.
Pewnego wieczoru, leżąc zmęczona w łóżku, Eliza dzieli się z Leonem pomysłem na poprawę ich sytuacji finansowej: planuje zdobycie czterech dukatów na zakup krowy. Eliza planuje znaleźć jednego dukata, drugi miałby jej podarować Leon, trzeci pożyczyłaby sobie, a czwarty Leon miałby jej dać. Leon jest zainteresowany jej pomysłem, zwłaszcza możliwość picia mleka interesuje go, jednak Eliza kategorycznie odmawia, planując przeznaczyć mleko wyłącznie dla cielęcia, by później je drogo sprzedać.
Dyskusja przeradza się w kłótnię, w trakcie której Eliza wybucha gniewem i oskarża Leona o lenistwo i pasożytowanie na jej pracy. Leon, próbując zakończyć kłótnię, używa swojej siły, by stłumić gniew żony, kładąc ją spać. Co wydarzyło się kolejnego dnia, pozostaje niewiadome.
Opowieść ta, z jej surowym humorem i typową dla Braci Grimm bezpośredniością, ukazuje napięcia w codziennym życiu pary oraz różne podejścia do marzeń i rzeczywistości w życiu ludzi z niższych warstw społecznych.
„Bajki braci Grimm“ często pełne są skomplikowanych postaci i moralnych lekcji, a historia Chudej Elizy jest przykładem opowieści, która skłania do refleksji na temat marzeń, ambicji i trudności w realizacji planów.
Ambicja i Przeszkody: Chuda Eliza reprezentuje osobę ambitną i pracowitą, która ma wielkie marzenia i plany. Pomimo ciężkiej pracy, jej ambicje zdają się być wiecznie poza zasięgiem z powodu ich trudnej sytuacji materialnej. Może to sugerować, że samo marzenie i praca nie zawsze są wystarczające do osiągnięcia sukcesu bez dodatkowych okoliczności jak szczęście czy wsparcie.
Konflikt w Małżeństwie: Relacja Elizy i Leona jest pełna napięcia i wzajemnych oskarżeń, co może odzwierciedlać, jak trudności finansowe i zawiedzione nadzieje potrafią wpłynąć na relacje rodzinne. Ich kłótnie podkreślają, jak różne wyobrażenia o przyszłości mogą prowadzić do konfliktów i jak brak komunikacji uwydatnia problemy.
Ograniczenia Rzeczywistości: Pomysł kupna krówki i wyobrażenie sobie zysków, jakie mogłaby przynieść, ukazują, jak łatwo można wpaść w pułapkę myślenia życzeniowego. Bajka ilustruje, że posiadanie planu bez realistycznego podejścia i zasobów może prowadzić do frustracji i konfliktów.
Rola Kobiet i Mężczyzn w Społeczeństwie: Historia również może być odczytana przez pryzmat ról płciowych, gdzie Eliza, postać kobieca, jest inicjatorką planów i ma ambicję, podczas gdy Leon, jej mąż, pełni bardziej pasywną rolę. Mimo to, w momencie konfliktu, Leon używa siły fizycznej, co sugeruje, jak tradycyjne role płci mogą wpływać na dynamikę relacji.
Psychologiczne Napięcia: Pomimo fikcyjnej natury, opowieść przedstawia psychologiczne napięcia wynikające z niedostatku i niewspółmiernych oczekiwań wobec rzeczywistości. Ludzie często mierzą się z frustracjami, gdy ich marzenia nie mogą być spełnione z powodu ograniczeń zewnętrznych i wewnętrznych.
Historia Chudej Elizy i długiego Leona jest mieszanką komedii i tragedii, które wspólnie tworzą opowieść o nierealistycznych oczekiwaniach i trudach życia codziennego, zachęcając do refleksji na temat własnych marzeń i sposobów ich realizacji.
Baśń „Chuda Eliza“ przedstawia dynamiczną relację między dwiema głównymi postaciami: chudą Elizą i jej mężem, długim Leonem. Analiza lingwistyczna tej opowieści ujawnia kilka kluczowych elementów:
Charakterystyka postaci poprzez kontrasty: Eliza jest przedstawiona jako pracowita i zdeterminowana postać, w przeciwieństwie do leniwego Henryka i grubej Kasi. Z kolei Leon, choć wspierający, jest mniej skuteczny w realizacji wspólnych planów. Wykorzystanie epitetów takich jak „chuda“ i „długi“ wzmacnia ich fizyczne cechy, które mogą być metaforą ich ról w związku.
Dialog jako środek ukazujący konflikt: Rozmowa między Elizą a Leonem pokazuje ich różne podejścia do wspólnego celu. Eliza ma konkretny plan na poprawę sytuacji finansowej, podczas gdy Leon wykazuje się sceptycyzmem, ale i nadzieją. Ich dialog jest dynamiczny, pełen sprzeczności i emocji, co uwypukla różnice w ich priorytetach.
Użycie języka potocznego: Styl wypowiedzi bohaterów jest bliski mowie potocznej, co nadaje opowiadaniu autentyczności. Zwroty takie jak „wpakować kaganiec“ i „ty darmozjadzie“ przydają postaciom charakteru i odzwierciedlają atmosferę codziennych konfliktów w związku.
Motyw ekonomiczny: Chociaż Eliza i Leon marzą o poprawie swojego bytu, ich dyskusja na temat krowy i mleka odkrywa naiwność ich planów finansowych. Wizja kupienia krowy za cztery dukaty jest punktem wyjścia do ukazania ich marzeń i iluzji o lepszym życiu, które często pozostają niezrealizowane.
Humor i groteska: Komizm sytuacyjny, wynikający z nierealnych planów i przesadnych reakcji postaci, wprowadza element humorystyczny. Jednocześnie przedstawienie Leona próbującego opanować sytuację z narastającą frustracją Elizy może być postrzegane jako groteskowe.
Baśń kończy się otwartym pytaniem, pozostawiając czytelników w niepewności co do dalszych losów pary. To otwarte zakończenie zachęca do refleksji nad naturą ludzkich pragnień i ograniczeń.
Informacje do analizy naukowej
Wskaźnik | Wartość |
|---|---|
| Numer | KHM 168 |
| Aarne-Thompson-Uther Indeks | ATU Typ 1430 |
| Tłumaczenia | DE, EN, DA, ES, PT, IT, JA, NL, PL, RU, TR, VI, ZH |
| Indeks czytelności Björnssonaa | 38.1 |
| Flesch-Reading-Ease Indeks | 31.5 |
| Flesch–Kincaid Grade-Level | 12 |
| Gunning Fog Indeks | 14.5 |
| Coleman–Liau Indeks | 12 |
| SMOG Indeks | 12 |
| Automatyczny indeks czytelności | 8.5 |
| Liczba znaków | 2.159 |
| Liczba liter | 1.699 |
| Liczba zdania | 25 |
| Liczba słów | 348 |
| Średnia ilość słów w jednym zdaniu | 13,92 |
| Słowa z więcej niż 6 literami | 84 |
| Procent długich słów | 24.1% |
| Sylaby razem | 663 |
| Średnie sylaby na słowo | 1,91 |
| Słowa z trzema sylabami | 81 |
| Procent słów z trzema sylabami | 23.3% |
